مریم کوهستانی

مقاله حاضر در نظر دارد به بررسی و فهم نقوش تزیینی سفال «کلپورگان» از دیدگاه فرهنگ و جامعه آفریننده اش بپردازد. سفال کلپورگان دست ساخته فکر و اندیشه زنان بلوچ است و گستره مادی و معنوی بسیاری را از فرهنگ بلوچ در خود جای داده است. این مقاله با رویکرد انسان شناسی هنر یه دنبال پاسخ این پرسش که: معانی فرهنگی نقوش سفال های کلپورگان برای سازندگان آنها چیست؟ در این پژوهش توصیفی-تحلیلی نویسنده با تکیه بر مشاهدات و پژوهش های میدانی -که از طریق مصاحبه، عکسبرداری ،فیلم برداری و مشاهده مشارکتی انجام شده - کوشیده است که در میان نظریه های مختلف انسان شناسی هنر با استفاده از نظریه هنر به مثابه نظامی معناشناختی،نقوش را در چارچوب فرهنگ بلوچ تحلیل و بررسی کند.نویسنده ابتدا به تحلیل شکلی و سبکی نقوش پرداخته، سپس برای بازنمایی شکلی معنا، به دیگر آثار هنری منطقه همچون سوزندوزی،گلیم و سفالینه های باستانی جهت رمزگشایی اشکال و طرح ها رجوع کرده است. نتایج پژوهش نشان می دهد که 1. این نقوش بازنمود آداب، رسوم، اعتقادات، باورها و به طور کلی بازنمود سطوح مختلفی از فرهنگ جامعه کلپورگان است و 2. زنان سفالگر منطقه، به منظور انتقال و حفظ و تداوم و بازتولید این فرهنگ به ساخت سفالینه های منقوش اشتغال دارند.

مقاله حاضر برگرفته از تحقیق دانشگاهی با عنوان "نگرش دختران جوان پیرامون فرهنگ خواستگاری به شیوه سنتی و جدید" می باشد. مراسم خواستگاری، مقدمه ای برای ازدواج و تشکیل خانواده می باشد. خواستگاری در گذشته به صورت سنتی اجرا می شده است، اما با گذشت زمان و پیچیده شدن جوامع، خواستگاری سنتی به خواستگاری جدید تغییر شکل یافته است. هدف از انجام مطالعه حاضر، بررسی نگرش دختران جوان پیرامون فرهنگ خواستگاری به شیوه سنتی و جدید است.چهارچوب نظری استفاده شده در این مطالعه، نظریه کنش متقابل نمادین، تئوری انتخاب، نظریه مخاطره گیدنز و دیدگاه اسلام می باشد. به همین منظور از بین دانشجویان دانشکده رفاه 150 نفر به روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند و با روش پیمایشی از نوع توصیفی- تبینی مورد بررسی قرار گرفتند. به منظور گردآوری اطلاعات از پرسش نامه محقق ساخته استفاده شده است. در تجزیه و تحلیل داده های مطالعه، از آمار توصیفی و آمار استنباطی شامل آزمون های کای اسکوئر و ضریب همبستگی پیرسون استفاده شده است. مهم ترین نتایج حاکی از آن است که دختران جوان بیشتر تمایل دارند به روش جدید خواستگاری شوند و برگزاری مراسم نیز به روش جدید صورت گیرد. از بین نمونه 150 نفری دانشجویان، 90 درصد دانشجویان با نگرش جدید و 10 درصد از دانشجویان با نگرش سنتی موافق هستند.همچنین، 7/64 درصد شیوه خواستگاری جدید و حدود 32 درصد شیوه خواستگاری سنتی را ترجیح می دادند.