حمیدرضا قزوینیان

خستگی و خواب آلودگی به عنوان عامل مهمی در تصادفات جاده ای در نظر گرفته می شود. سالانه تعداد کثیری از رانندگان وسایل نقلیه ی سنگین به علت خستگی و خواب آلودگی مصدوم و فوت می شوند و هزینه سنگینی در زمینه های مختلف به جامعه تحمیل می گردد. در این پژوهش به بررسی کارایی مدل ماشین بردار پشتیبان (SVM) در برآورد تصادفات ناشی از خستگی و خواب آلودگی محور سمنان – شاهرود پرداخته شد. داده های تصادف مورد مطالعه از سال 1395 الی 1401 می باشد. داده های ورودی به مدل شامل ماه، وضعیت روشنایی، ایام هفته، وضعیت جاده، وضعیت آب و هوا، نوع مسیله سواری، وضعیت ماشین، بسته بودن کمربند ایمنی، نوع صدمه وارد شده، جنسیت و میزان تحصیلات راننده در نظر گرفته شد. 70 درصد داده ها برای آموزش و 30 درصد دیگر برای آزمون مدل لحاظ شد. عملکرد مدل با معیارهای ارزیابی R2، RMSE و MAE ارزیابی شد. نتایج نشان داد که مدل SVM می تواند در شبیه سازی داده های تصادفات ناشی از خستگی و خواب آلودگی محور سمنان – شاهرود کارایی مناسبی داشته باشد. مقادیر R2، RMSE و MAE مدل در مرحله آزمون به ترتیب 9153/0 و 6745/2 و 8512/3حاصل شد که نشان از عملکرد خوب مدل را می دهد.

در این تحقیق سعی شده است که با کمک تکنیک GIS، داده های اقلیمی ایستگاه های امیریه، بسطام، فرومد، قلعه نوخرقان، حسینیان، کوهان، مهدی شهر، مجن، و نردین از استان سمنان که شامل سرعت باد، طوفان گرد و خاک، وجود مه و وجود تگرگ مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرند. سپس داده های تصادفات رخ داده در محور سمنان – شاهرود و میامی – جاجرم طی یک دوره زمانی 6 ساله (1395 الی 1400) مورد بحث و بررسی قرار می گیرند. نقشه های ارایه شده برای هر پارامتر هواشناسی در محورهای مورد مطالعه در نرم افزار ArcGIS10.3، به 5 وضعیت بسیار کم، کم، متوسط، زیاد و خیلی زیاد از نظر خطرپذیری تصادف تقسیم بندی شده اند. دو روش درون یابی Kriging و IDW مورد بررسی قرار گرفت. با توجه به معیارهای ارزیابی مورد استفاده، R2، RMSEو MAE، روش درون یابی Kriging نسبت به روش IDW بهتر عمل کرد. در محور سمنان – شاهرود، میزان خطرپذیری در وقوع تصادف برای پارامترهای اقلیمی سرعت باد، وجود تگرگ، وجود مه و طوفان گرد و خاک، ازکم الی زیاد گزارش می شود. در محور میامی – جاجرم میزان خطرپذیری در وقوع تصادف برای پارامتر اقلیمی سرعت باد، کم تا زیاد، پارامتر های اقلیمی وجود مه و طوفان گرد و خاک، از بسیار کم تا متوسط، و وجود تگرگ کم و متوسط حاصل شد.

در این تحقیق با کمک تکنیک GIS، داده های اقلیمی ایستگاه های امیریه، بسطام، فرومد، قلعه نوخرقان، حسینیان، کوهان، مهدی شهر، مجن، و نردین از استان سمنان که شامل دما، بارش، طوفان تندری، عمق برف مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرند. سپس داده های تصادفات رخ داده در محور سمنان – شاهرود و میامی – جاجرم طی یک دوره زمانی 6 ساله (1395 الی 1400) مورد بحث و بررسی قرار می گیرند. نقشه های ارایه شده برای هر پارامتر هواشناسی در محورهای مورد مطالعه به 5 وضعیت بسیار کم، کم، متوسط، زیاد و خیلی زیاد از نظر خطرپذیری تصادف تقسیم بندی شده اند. دو روش درون یابی Kriging و IDW مورد بررسی قرار گرفت. بطور کلی در ماه فروردین بیشترین تصادفات برای هر دو محور گزارش می شود. برای هر دو محور، در تمامی سال ها بیشترین تصادف در روز اتفاق و سپس رتبه بعدی برای وضعیت روشنایی در شب می-باشد. برای سال های 1395 تا 1400 در محورهای میامی – جاجرم و سمنان – شاهرود، وضعیت آب و هوایی صاف، بیشترین تعداد تصادفات را داشته است. همچنین وضعیت بارانی در رتبه دوم از نظر خطر ایجاد در دو محور برای سال های مورد مطالعه گزارش می شود. در محور سمنان – شاهرود، میزان خطرپذیری در وقوع تصادف برای پارامترهای اقلیمی طوفان تندری کم الی متوسط، پارامترهای اقلیمی بارش و عمق برف، کم تا متوسط و پارامتر دما بسیارکم گزارش می شود. در محور میامی – جاجرم میزان خطرپذیری در وقوع تصادف برای پارامتر اقلیمی عمق برف کم تا زیاد، پارامتر دما کم، پارامتر طوفان تندری متوسط و بارش کم تا متوسط حاصل شد.