شایسته احمدی

هدف: هدف این پژوهش به بررسی نقش عزت نفس در تربیت اخلاقی مادر از دیدگاه نهج البلاغه پرداخته است. روش تحقیق: به صورت توصیفی-تحلیلی و با استفاده از گردآوری داده های کتابخانه ای انجام شده است. جامعه آماری این تحقیق،کتاب نهج البلاغه و بیانات حضرت علی (علیه السلام ) در زمینه نقش عزت نفس در تربیت اخلاقی مادر را در برمی گیرد. تحلیل نهج البلاغه با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی و نرم افزار ATLAS.ti صورت گرفته است که در طی آن گزاره های مرتبط کدگذاری و طبقه بندی شده اند نتایج نشان می دهد که عزت نفس به عنوان یک مفهوم چندبعدی و پیچیده، در صورتی که در تعامل اولیه با مادر به درستی پرورش نیابد، بازیابی و اصلاح آن در آینده دشوار است. ایجاد دلبستگی سالم و رابطه متعادل میان مادر و فرزند، به ویژه در دختران که مادر را به عنوان الگو و منبع همانندسازی می بینند، برای تقویت عزت نفس ضروری است. این یافته ها می تواند به عنوان راهنما و منبع مفیدی برای مشاوران خانواده در بهبود روابط خانوادگی و تربیت اخلاقی مؤثر باشد.

مقدمه: آموزشگاه آغازین هر فردی، خانه و خانواده است. سال های نخست تربیت به خاطر نقشی که در ساختار جسمانی، عاطفی، اخلاقی و عقلانی دار بسیار حائز اهمیت است و از این جهت نقش خانواده در آن روشن می گردد. و پدر به عنوان یکی از ارکان خانواده امری فاقد جایگزین است. و کودک نخستین درس محبت و دوستی، و بغض و دشمنی را در خانه فرا می گیرد. در خانواده نقش پدر بسیار برجسته است، او مسئول اصلی تربیت شایسته فرزندان است . هدف از این تحقیق بررسی نقش تربیتی پدر در آموزه های نهج البلاغه است.   روش: پژوهش حاضر به شیوه توصیفی- تحلیلی و با گردآوری داده های کتابخانه ای انجام شده است. جامعه آماری پژوهش، کتاب نهج البلاغه و بیانات حضرت علی (علیه السلام) در حوزه نقش پدر در تربیت فرزند است. در این راستا به منظور تحلیل نهج البلاغه، از روش تحلیل محتوای کیفی به وسیله ی ابزار پژوهش نرم افزار ATLAS.ti  استفاده شده است . کد گذاری، طبقه بندی و مقوله بندی متون انتخابی به وسیله ی نرم افزار صورت گرفته و در مجموع بعداز جمع آوری گزاره های نهج البلاغه مرتبط با موضوع پژوهش،  کد گذاری آن ها به روش کدگذاری باز انجام شده است. در مجموع تعداد 571 کد با موضوع تربیت و پدر استخراج شد که 53 عدد آن ها مربوط به کدهای تربیت و پدر است. برای کدبندی کتاب نهج البلاغه از ترجمه ی مرحوم دشتی استفاده شده است. یافته ها :  یافته های این پژوهش  نشان می دهد که. پدر در تربیت کودک و نوجوان بنا بر علاقه ای که به او دارد باید کودک را نصیحت و توصیه کند و آداب اخلاق، خودسازی، تربیت نفس، سیر و سلوک الی الله را آموزش دهد که کودک از هوا و هوس بپرهیزد، سرگرمی های غافل کننده را از خود دور کند و به دور از تعصب و سهل انگاری به سفر آخرت فکر کند. پدر با مواظبت از فرزندان باید آن ها را به تقوای الهی دعوت کند، روح شان را با پند و نصیحت صیقل دهد؛ چون بدون ذکر نام خداوند و بدون اتکا به تربیت الهی، خانه ی قلب ویران و انسان در قعر چاه گرفتار می شود. نتیجه گیری: بنابراین پدر باید فرزندان را به راه راست هدایت کرده  و در این مسیر  راهنمایانی را که مورد اعتماد و آگاه هستند معرفی نماید.  چون انسان در هر حالتی نیاز به راهنمای دلسوز و مدبر دارد.

قابوس نامه اگرچه پندنامه عنصرالمعالی برای فرزندش است؛ اما می توان آن را دستورالعملی تربیتی و پرورشی و منبع بررسی علمی و دقیقی برای کشف شیوه های فرزندپروری و سبک های انضباطی مورد پسند مؤلف دانست. در این مقاله سبک های فرزندپروری بر اساس نظریه دیانا بامریند مورد پژوهش قرار گرفته است. تحقیق از نوع توصیفی- تحلیلی و روش گردآوری اطلاعات از نوع کتابخانه ای است. نتایج نشان می دهد اگرچه لحن و اندیشه پدرسالارانه نویسنده در بعضی از باب های کتاب مشهود است؛ اما شیوه انضباطی غالب در کتاب، سبک مقتدرانه است. همچنین نویسنده، سبک آسان گیرانه و مسامحه کارانه را سبکی ناسالم در حوزه فرزندپروری می داند.