سید جواد سلیمی

  با توجه به رشد روزافزون تولید آثار سینمایی که امروزه محتوای بسیاری از آنها تکراری شده است، دستیابی به موضوعات جدید و منابع اقتباس مناسب، بسیار ضروری به نظر می رسد. ادبیات در آغاز بستری مناسب برای اقتباس در اختیار سینما قرار داد و داستان گویی و روایت پردازی در فیلم ها یکی از نتایج آن بود. سینما غیر از ادبیات از نقاشی، معماری و حتی موسیقی هم اقتباس کرد، اما آیا سینما می تواند از منابع دیگری مثل عکاسی اقتباس کند؟ آیا نمونه هایی از این نوع اقتباس در تاریخ سینما وجود دارد و اگر دارد، این اقتباس چگونه صورت گرفته است؟ اقتباس از عکاسی چه تأثیری در ساخت فیلم ها داشته و آیا توانسته مخاطب را جذب کند؟ در پژوهش پیش رو که به روش توصیفی تحلیلی و با شیوه جمع آوری اطلاعات با استفاده از منابع کتابخانه ای و مراجعه به سایت های اینترنتی و مشاهده فیلم های سینمایی و تجزیه وتحلیل آنها انجام شده، فیلم هایی بررسی شده که ارتباطی با عکس و عکاسی داشته و از آن اقتباس شده است. نتایج حاصل از پژوهش نشان داد، اقتباس از عکاسی در تاریخ سینما سابقه داشته و فیلم های متعددی با الهام از آن ساخته شده است. این فیلم ها در دو دسته جای می گیرند. یک دسته فیلم هایی که از ماهیت مفهومی عکس و عکاسی اقتباس کرده اند و دسته دیگر فیلم هایی که به ماهیت بصری عکس ها توجه کرده اند؛ اما اقتباس در دسته دوم تنها به واسطه نقد منتقدان یا اذعان عوامل فیلم سازی مشخص است. این شیوه از اقتباس جز در مواردی معدود، آن قدر پررنگ و اثرگذار نیست که تماشاگر عادی بتواند متوجه آن شود یا در روند موفقیت یک اثر تأثیر چشمگیری داشته باشد. به هرحال عکاسی می تواند تأثیر چشمگیری در خلق ایده های نو برای فیلم سازی داشته باشد و به عنوان منبعی مناسب برای اقتباس استفاده شود.