آرزو سهیلی پور

مقدمه: علی رغم شیوع بالای اختلال اضطراب اجتماعی و ضرورت اجرای مطالعات سبب شناسی، ابزارهای موجود برای بررسی این اختلال به سبب ضعف در روش شناسی، فاقد ساختار عاملی یکپارچه بوده و یافته های مطالعات این حوزه را با تردید مواجه می سازند. هدف: این مطالعه با هدف بررسی ساختار عاملی، پایایی و روایی همگرای نسخه ی ایرانی پرسشنامه فوبیای اجتماعی اجرا شد. روش: مطالعه ی حاضر مقطعی و از نوع روانسنجی است. از تاریخ بهمن ۱۳۹۸ الی مرداد ۱۳۹۹، دو نمونه بزرگ با حجم ۱۲۱۰ و ۲۲۸ نفر به روش نمونه گیری در دسترس از جامعه ی دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی، آزاد و پیام نور شهر زنجان انتخاب شدند. از پرسشنامه اجتناب از تغییر- هیجان فراگیر، پرسشنامه اضطراب و افسردگی بک و مقیاس عدم تحمل بلاتکلیفی در این مطالعه استفاده شد. تحلیل عاملی اکتشافی و تأییدی با استفاده از نرم افزار Mplus نسخه ۷/۴ اجرا شد و نرم افزار SPSS نسخه ۲۶ برای تحلیل همسانی درونی و روایی همگرا به کار گرفته شد. یافته ها: نتایج تحلیل عاملی اکتشافی و تأییدی از مدل دو عاملی نسخه ی ایرانی پرسشنامه فوبیای اجتماعی حمایت کرد. به علاوه، نتایج این مطالعه نشان داد که این پرسشنامه همبستگی مثبت و معنی داری با ابزارهای سازه اضطراب داشته (۰/۰۱>P) و از همسانی درونی قابل قبولی برخوردار است (۰/۹۲=α). نتیجه گیری: با توجه به ویژگی های روانسنجی مطلوب و ساختار عاملی نیرومند نسخه ی ایرانی پرسشنامه فوبیای اجتماعی در نمونه ی دانشجویان ایرانی، به کارگیری این ابزار در مطالعات آینده می تواند به یافته های دقیق تر در این حوزه منجر شده و موجب گسترش دانش ما از عوامل زیربنایی این اختلال شوند.

مقدمه: علی رغم پیامدهای منفی پاندمی کووید-۱۹ بر سلامت روان، دانش ما از روند تغییرات شدت علائم اختلال های روانشناختی در دوران پاندمی کرونا بسیار ناچیز است. هدف: هدف مطالعه حاضر بررسی تغییرات علائم اضطراب، افسردگی، وسواس فکری- عملی، اضطراب اجتماعی و اضطراب فراگیر در جمعیت دانشجویی در دوره پاندمی کووید- ۱۹ بود. روش: این مطالعه از نظر گردآوری داده ها از نوع مطالعات توصیفی طولی است. نمونه ای به حجم ۳۷۶ نفر در یک پلتفرم پژوهشی آنلاین (پرسآل) به روش در دسترس از جامعه دانشجویان مقطع کارشناسی دانشگاه علوم پزشکی و دانشگاه سراسری زنجان انتخاب و در ۴ مرحله به فواصل زمانی ۶ ماه از اردیبهشت ۱۳۹۹ تا مهر ۱۴۰۰ مورد ارزیابی قرار گرفتند. پرسشنامه های افسردگی و اضطراب بک (۱۹۹۶، ۱۹۹۳)، اختلال اضطراب فراگیر (۲۰۰۶)، پرسشنامه ی تجدیدنظر شده وسواسی- جبری (۲۰۰۲) و پرسشنامه فوبیای اجتماعی (۲۰۰۰) برای گردآوری داده ها استفاده شد. داده ها به روش تحلیل واریانس با اندازه گیری های مکرر و با استفاده از نرم افزارهای SPSS نسخه ۲۶ و R تحلیل شد. یافته ها: در طول پاندمی کووید-۱۹، شدت علائم اضطراب (۰/۰۰۸=p)، وسواس فکری- عملی (۰/۰۲۳=p) و اضطراب فراگیر (۰/۰۵۲=p) روندی افزایشی داشته که با فروکش کردن شرایط پاندمی، از شدت این علائم نیز کاسته شده است. این در حالی است که شدت افسردگی پیوسته افزایشی بوده (۰/۰۰۱=p) و شدت اضطراب اجتماعی نیز تغییرات ناچیزی داشته است (۰/۹۶۴=p). نتیجه گیری: پاندمی کووید-۱۹ موجب افزایش قابل توجه شدت علائم اختلال های روانشناختی شده است؛ لذا ضروری است که با اجرای مطالعات گسترده تر، عوامل زیربنایی این تغییرات و دیگر پیامدهای روانشناختی پاندمی کووید-۱۹ مورد بررسی قرار گیرد.