امیر عابدی قادی

در سال های اخیر ضرورت مشارکت دهی ذینفعان در طراحی محیط مدارس به عنوان قلب تپنده و بالنده جامعه، مورد تاکید زیادی قرار گرفته است در این پژوهش پدیدارشناسی توصیفی، تلاش شد با استفاده از نمونه گیری هدفمند از نوع طبقه ای، ادراک دانش آموزان پایه های سوم تا ششم چهار مدرسه مورد واکاوی عمیق قرار گرفته و ویژگی های مدارس مورد نظر دانش آموزان شناسایی و طبقه بندی گردد. بدین منظور انشایی به دانش آموزان تخصیص یافت و از آن ها خواسته شد تا جمله ناتمام «دوست دارم در مدرسه ای درس بخوانم که...» را تکمیل کنند. داده ها با استفاده از راهبرد کُلایزی تحلیل گردید و پس از بررسی 90 انشا از 164 انشاء اشباع نظری داده ها صورت پذیرفت. به منظور افزایش اتکاپذیری، تاییدپذیری، باورپذیری صحت داده ها، از شیوه های «بازرسی و بازبینی در زمان کُدگذاری»، «بهره گیری از نظرات همکاران پژوهشی و تأیید آن ها»، «تبیین جزئیات دقیق فرایند گردآوری و تحلیل داده ها»، «درگیری طولانی مدت»، سه سو سازی و تحلیل موارد منفی استفاده شد. یافته ها به شناسایی و بازنمایی مضامین و زیر مضامین در قالب شش عامل اصلی شامل عوامل مربوط به ملزومات و فضای فیزیکی، عوامل مربوط به تجهیزات، عوامل مربوط به جنسیت، عوامل مربوط به خصوصیات اخلاقی، عوامل مربوط به روش های تدریس و عوامل مربوط به وسایل و پوشش دانش آموزان منجر گردید. در نهایت یافته ها حاکی از آن بود که اکثریت دانش آموزان از وضع موجود مدارس ناراضی بودند و مدارس برای آن ها محیط خوشایندی نبود؛ بنابراین توجه به عوامل شناسایی شده در پژوهش می تواند در دلپذیر شدن فضای مدرسه و ایجاد زمینه بهبود کیفیت تجارب دانش آموزان و یادگیری آن ها موثر واقع شود.