شیما شفیعی باغبادرانی

مقدمه: بحران ها بخشی از فضای کسب و کار هستند و حذف تمامی بحران هایی که سازمان را تهدید می کنند ناممکن است. عملیات مدیریت بحران سازمان را قادر می سازد تا پاره ای از بحران ها را از میان بردارد و برخی دیگر را به نحوی مؤثر اداره کند و ابزار لازم برای یادگیری کامل و سریع از بحران های واقع شده را در اختیار بگیرد. مدیریت بحران این پیام ضمنی را منتقل می کند که اصل بر بحران است و هیچ سیستمی درحالت تعادل پایدار و بلندمدت نیست. بنابراین هرچند سازمان ها قادر به پیش بینی و برنامه ریزی دقیق برای آینده نیستند، اما باید برای غلبه بر بسیاری از تهدیدات شناخته شده و ناشناخته، آمادگی لازم را کسب کنند. حصول این آمادگی جز از طریق استفاده از تجربیات دیگران و نشر این تجارب ارزشمند و مهم تر از آن یادگرفتن این تجارب و به کاربستن آنها به دست نمی آید. لذا در این پژوهش تأثیر زیرساخت های تسهیم دانش بر بهبود کیفیت اجرای عملیات مدیریت بحران از طریق یادگیری سازمانی در بین امدادگران جمعیت هلال احمر استان اصفهان تحلیل می شود. روش: این پژوهش به لحاظ هدف کاربردی و از نظر ماهیت و روش، توصیفی- پیمایشی است. جامعه آماری، شامل تمامی امدادگران پایگاه های خیابانی و شعب مختلف جمعیت هلال احمر در 24 شهر استان اصفهان است که تعداد آنها در مجموع 3082 نفر و حجم نمونه 360 نفر به دست آمد و روش نمونه گیری طبقه ای متناسب با حجم می باشد. در این پژوهش به منظور روایی پرسشنامه محقق ساخته از روش روایی محتوا و روایی سازه و برای سنجش پایایی از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد. نتایج گویای روایی و پایایی مناسب پرسشنامه ها می باشد. برای توصیف داده های پژوهش و تحلیل عاملی تأییدی و آزمون معادلات ساختاری از نرم افزار های 20-SPSS و PLS استفاده شد. یافته ها: با توجه به نتایج آزمون تحلیل عاملی تأییدی، بار عاملی راهبرد و استراتژی، فرهنگ، ساختار و فنّاوری اطلاعات در زیر ساخت تسهیم دانش به ترتیب برابر867/0 ، 842/0 ، 824/0 و 828/0 می باشند. بار عاملی یادگیری سازمانی با ابعاد سازگاری، تک حلقه ای، دو حلقه ای و سه حلقه ای به ترتیب 837/0 ، 864/0 ، 847/0 و 876/ و ابعاد مدیریت بحران (پیشگیری، آمادگی، واکنش، بازبینی مجدد)، به ترتیب 804/0 ، 840/0 ، 881/0 و 783/0 برآورد شد. میزان تأثیرگذاری تسهیم دانش بر یادگیری سازمانی و مدیریت بحران به ترتیب 81 درصد و 24 درصد و میزان تأثیرگذاری یادگیری سازمانی بر مدیریت بحران 58 درصد برآورد گردید. نتایج حاصل از مقادیر آزمون t مدل ساختاری در آنالیز مسیر بین تسهیم دانش و یادگیری سازمان (87/37 t= و p<0.0001)، تسهیم دانش و مدیریت بحران (36/4 t= و p<0.0001) و یادگیری سازمانی و مدیریت بحران رابطه معنی داری وجود دارد. نتیجه گیری: براساس یافته های پژوهش، استراتژی های سازمان برای ایجاد مشوق های انگیزشی و فضای دوستانه برای به اشتراک گذاری هر چه بیشتر تجارب باید تغییر یابند. همچنین انجام مانورهای متعدد، بازبینی های مجدد به شکل سازنده و گروهی و اتخاذ نظام آموزشی نوین و نیز مستند سازی تجارب حاصل از مأموریت های گوناگون در مخازن الکترونیکی لازم و ضروری به نظر می رسد.