مهدی اذانی

مقدمه: جمعیت هلال احمر جمهوری اسلامی ایران با برخورداری از حدود 600 پایگاه امداد و نجات ثابت، خدمات تخصصی امداد و نجات را در تمام طول سال به هموطنان سراسر کشور ارائه می کند. در این میان پایگاه های جاده ای به عنوان یکی از اصلی ترین فعالیت های این جمعیت قریب به نیمی از این پایگاه ها را به خود اختصاص می دهد که در طول بیش از 32000 کیلومتر از جاده های بین شهری یا برون شهری کشور پراکنده اند. با توجه به گستردگی و همچنین تنوع عملکرد و وظایف در مناطق جغرافیایی متغییر باید سطح برخورداری یا محرومیت پایگاه های امداد و نجات جاده ای هلال احمر کشور به عنوان یکی از ارکان اصلی مدیریت حوادث و سوانح رانندگی کشور تعیین گردد. روش: در این پژوهش، با استفاده از شاخص مرکزیت وزنی، 20 شاخص اصلی در 282 پایگاه جاده ای در 31 استان کشور از لحاظ برخورداری از امکانات و تجهیزات تخصصی و الزامی امداد و نجات ارزیابی شدند و در چهار گروه برخوردار، نسبتاً برخوردار، نسبتاً محروم و محروم طبقه بندی شدند. یافته ها: با توجه به نتایج، به طور کلی می توان گفت که 139 پایگاه جاده ای در جمعیت هلال احمر که 49 درصد از مجموع کل پایگاه های جاده ای را دربرمی گیرند از امکانات مناسبی برای ارائه خدمات امداد و نجات در حوادث و سوانح رانندگی در جاده های برون شهری برخوردارند و بیش از نیمی از این پایگاه ها (143 پایگاه) یعنی 51 درصد از آنها امکانات و تجهیزات مناسبی برای ارائه خدمات امداد و نجات ندارند و نیازمند تقویت و توسعه در این بخش می باشند.