عبدالسلام اسماعیل زاده

خشکسالی یک پدیده طبیعی و جهانی است که معمولاً به دوره هایی با کمبود آب نسبت به مقدار طبیعی تعریف می شود و یکی از بزرگترین مخاطرات مرتبط با هواشناسی است. در بسیاری از نقاط جهان، تعداد و شدت خشکسالی ها به طور چشمگیری افزایش یافته است. خشکسالی به کاهش دسترسی به آب در یک دوره خاص و در یک منطقه خاص گفته می شود. این پژوهش به تحلیل نوسانات خشکسالی در بازه زمانی 1971 تا 2019 و پیش بینی وضعیت آن برای سال های 2019 تا 2044 در شهرهای مختلف ایران پرداخته است.شاخص SPI در مقیاس های زمانی مختلف (۱، ۳، ۶، ۱۲) محاسبه شد. SPI شاخصی است که بر اساس احتمال وقوع کمبود بارش در یک دوره زمانی معین تعریف می شود. SPI که برای یک دوره خاص در هر منطقه محاسبه می شود، بر اساس سوابق بلندمدت بارندگی (۳۰ سال یا بیشتر) است. مقادیر مثبت SPI نشان دهنده بارش بیشتر از حد متوسط و مقادیر منفی SPI نشان دهنده بارش کمتر از حد متوسط است. نتایج نشان دهنده نوسانات شدید در شاخص خشکسالی استاندارد شده (SPI) در شهرهایی مانند علی آباد و گرگان است که دوره های متناوب خشکسالی و ترسالی را تجربه کرده اند. در مقابل، برخی مناطق همچون هاشم آباد و اینچه برون در بیشتر مقیاس های زمانی مقادیر مثبت SPI را نشان داده و از شرایط مرطوب و بارندگی مداوم برخوردار بوده اند. با این حال، شهرهایی نظیر کلاله و مراوه تپه با خشکسالی های شدید مواجه شده اند. پیش بینی ها برای سال های 2019 تا 2044 نیز حاکی از افزایش نوسانات شدید و خشکسالی های مکرر در شهرهایی همچون بندر ترکمن و گنبدکاووس است. در حالی که گرگان و هاشم آباد از ثبات نسبی برخوردار خواهند بود. این نتایج تأکید می کنند که نیاز به مدیریت مؤثر منابع آبی و برنامه ریزی های اقلیمی برای مقابله با خشکسالی های احتمالی و تغییرات اقلیمی ضروری است. به طور کلی، این پژوهش ضرورت اتخاذ تدابیر پیشگیرانه و ایجاد سیستم های هشداردهنده را برای مدیریت بهینه منابع آبی و مقابله با چالش های ناشی از نوسانات اقلیمی در آینده نشان می دهد.

امنیت مرزها پشتوانه ای محکم برای امنیت با ابعاد متنوعش در داخل کشور است و هر گونه نا امنی در مرز قادر است در سیستم ها اقتصادی، فرهنگی، سیاسی، اجتماعی، و نظامی داخل کشور اخلال ایجاد نماید و در مقابل امنیت مطلوب قادر است در حد خود در امنیت داخل کشور سهم برجسته ای را به خوود اختصاص دهد. یکی از مهمترین ابعاد و ملاحظات آمایش سرزمین بعد دفاعی – امنیتی آن است. زیرا ضرورت های دفاعی نظامی و غیر نظامی مسایلی هستند که در جهان کنونی کلیه ابعاد زندگی را در برمیگیرند و تنها به ایجاد فعالیت و اسکان در مناطق استراتژیم نمی شود .در کش ور ایران نیز یکی از اهداف مهم در برنامه های اقتص ادی اجتماعی پس از انقلاب، کاهش محرومی ت و رف ع نابرابری بین من اطق جهت ایجاد پایدرای امنیتی اس ت. روش تحقییق این مقاله از نوع تحلیلی کاربردی است و هدف از این مقاله سطج بندی شهرستان های استان خراسان شمالی به عنوان یکی از استان های محروم مرزی؛ با استناد به 4 بعد اصلی پایداری و 80 گویه است با استفاده از روش تحلیل خوشه ای که در محیط SPSS محاسبه شده و همچنین از ضریب همبستگی پیرسون جهت سنجش شباهت پایداری امنیتی شهرستان ها نسبت به هم محاسبه شده است و جهت ترسیم نقشه ها نتایج نهایی به Gis انتقال داده شده است. با توجه به یافته های تحقیق شهرستان راز و جرگلان در پایین ترین سطح پایداری امنیتی قرار دارد. که جهت رفع محرومیت و ایجاد تعادل ناحیه ای توجه جدی مسولان و برنامه ریزی استراتژیک را می طلبد.