مطالعه پدیدارشناسانه بحران هویت فرهنگی در معماری ابنیه مذهبی شهر تهران بعد از انقلاب اسلامی با تأکید بر روند شهرنشینی در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
راهبرد اجتماعی فرهنگی سال یازدهم بهار ۱۴۰۱ شماره ۴۲
130 - 164
حوزه های تخصصی:
بناهای مذهبی از عرصه های مهم و تأثیرپذیر از چالش های هویتی و فرهنگی است. هدف این پژوهش، شناسایی و علت یابی چالش های فرهنگی حاصل از پدیده شهرنشینی و بازنمود آن ها بر معماری ابنیه مذهبی شهر تهران در دوره پس از انقلاب اسلامی است. روش مورد استفاده در این پژوهش، استراتژی تحقیق کیفی، با روش پدیدارشناسی و با رویکرد هرمنوتیکی بوده و روش نمونه گیری(افراد) غیرتصادفی گلوله برفی بوده و روش انتخاب بناهای مذهبی غیراحتمالی می باشد. یافته ها حکایت از مهاجرت های بی رویه در طول دوره قبل و پس از انقلاب اسلامی در ایران، و متعاقب آن شکل گیری روند افزایشی شهرنشینی می باشد که در قالب مضامین اصلی، چون: ناهمگونی فرهنگی، تقابل فرهنگی و فلسفی، آشفتگی فرهنگی، تکثر فرهنگی و فقدان و بازتولید فرهنگی مورد بررسی قرار گرفت که موجب بروز بحران-های هویتی و فرهنگی و بازنمود آن بر معماری ابنیه مذهبی شهر تهران شده است. نتایج تحقیق، نشان می دهد در برخی از بناهای مذهبی تهران در دوره پسا انقلاب اسلامی و در اثر بروز این چالش ها چهره ای نامطلوب و آشفته و مغایر با فرهنگ دینی و بومی از آن ها به نمایش گذاشته است. جهت مهار بحران هویت معماری و چرخش به سمت و سوی طراحی معماری پایدار و دارای هویت در محدوده مورد مطالعه راهبردهایی از قبیل: تعادل، تولیدمحوری، انسجام، هویت مکان، سنت گرایی، تنوع جمعیتی، مشارکت اجتماعی و فرهنگ سازی پیشنهاد شد.