محمدباقر آقاحسینی دهاقانی

معماری نیازمند خلاقیت است؛ و بر همین مبنا، آموزش آن نیز امری خلاقه و بسیار پیچیده بوده و نمی توان آن را در چارچوب های مشخص و از پیش تدوین یافته، محدود نمود. ولی با اندکی تأمل در معماری و آموزش معماری در چند دهه گذشته، مشاهده می شود این نحوه از آموزش در مدارس معماری با ناکامی در بسیاری از آرمان​ها و ایده آل های خود همراه بوده و هست. در این شرایط، حفظ حداقل های لازم در کیفیت آموزش معماری به وسیله بازنگری در محتوا و شیوه های آموزش، امری ضروری و اجتناب ناپذیر به نظر می رسد. بنابراین در این پژوهش، دو درس «کارگاه مصالح و ساخت» و «مصالح ساختمانی» به دلیل مشابهت در موضوع و محتوا، جهت بررسی انتخاب شده اند. ارتقای کیفیت آموزش این دروس، هدف اصلی از انجام این پژوهش است. در این مسیر تلاش شده است تا جهت تحقق اهداف پژوهش، از مطالعات کتابخانه ای و توزیع پرسش نامه باز و بسته بین دانشجویان و استادان مربوطه، و نیز تجربیات نگارندگان در آموزش این دروس، بهره گرفته شود. تجزیه و تحلیل اطلاعات کمّی با کمک نرم افزار SPSS صورت گرفته و به صورت آمار توصیفی بیان گردیده است. نگارندگان بر این باورند که با تلفیق این دو درس در قالب یک درس نظری- کارگاهی، و با انجام اصلاحاتی در نحوه ارائه آنها، می توان گامی در جهت ارتقای کیفیت آموزش این دروس برداشت. از جمله نتایج آشکاری که از ارائه این درس جدید انتظار می رود: آشنایی نظری و سپس عملی دانشجویان با مصالح مختلف و ایجاد مهارت در استفاده از آنها برای تولید و ساخت فرم های متنوع، توجه به زیبایی، هندسه و درک ایستایی احجام و نیز درک نقش این مصالح و فرم ها در ایجاد آثار معماری. همچنین افزایش دقت دانشجویان و ایجاد حس کنجکاوی در آنها، افزایش علاقه به رشته معماری و اشتیاق برای یادگیری آن و نیز آموزش کار گروهی و کشف استعدادها و پرورش خلاقیت، از طریق انجام تمرینات خلاق در کلاس، از نتایج پنهان این درس خواهد بود.