مریم عرفانی جزی

بدون شک معلم در تمام نظام های آموزشی دارای نقش کلیدی و اثرگذار است و انتظار جامعه از مدرسه و معلم این است که دانش آموزان را برای زندگی واقعی در جامعه فردا آماده کند. این موضوع باعث شده در سال های اخیر بهبود کیفیت آموزشی و داشتن معلمان واجد شرایط در سراسر جهان ازجمله نظام آموزشی ایران مورد تأکید قرار گیرد؛ پژوهش های متعددی در زمینه ویژگی های معلم اثربخش در کشور انجام گرفته و از دسته بندی های مختلفی برای این پدیده استفاده شده است؛ هدف از انجام این پژوهش مروری بر ابعاد و مؤلفه های معلم اثربخش و کارآمد در آموزش وپرورش ایران و ارائه یک چارچوب جامع در این زمینه می باشد. روش تحقیق از نوع توصیفی–تحلیلی است. در این پژوهش ابعاد و مؤلفه های معلم اثربخش با استفاده از مطالعات کتابخانه ای مانند (مقالات، کتب، مجلات، نشریه ها، پایان نامه ها و نمایه های نوشته شده در این زمینه) استخراج شد. پژوهش حاضر ازلحاظ ماهیت و هدف، کاربردی است و ضمن بیان مفهوم معلم اثربخش، به مهم ترین خصوصیات آن اشاره می کند. در پایان، کلیه عوامل شناسایی شده تحت چارچوبی جامع سازمان دهی شده است. به طورکلی اثربخشی معلمان به عنوان یکی از رویکردهای توانمندسازی آنان محسوب می گردد که می توان از بعد دانشی، بعد مهارتی، بعد نگرشی و بعد شخصیتی به عنوان شاخه های اصلی معلم اثربخش در ایران نام برد که هریک دارای زیرشاخه های فرعی متعددی هستند.