مهناز رضازاده

گردشگری نقش مهمی در اقتصاد جوامع ایفا میکند و شناسایی تقاضای آن، می تواند به تصمیم گیری های توسعه ی اقتصادی کمک شایانی بنماید. از طرفی قانون هدفمندی یارانه ها به عنوان یکی از شاخص ترین برنامه های اقتصادی و اجتماعی دولت تبعات و تاثیرات گوناگونی در برنامه ریزی های آینده به دنبال خواهد داشت. اما هدفمندی یارانه ها هزینه سفر مردم را در داخل کشور بالا برده و بدون برنامه ریزی دولت میتواند اثرات منفی بر گردشگری داشته باشد. هدف از این تحقیق محاسبه کشش های قیمتی و درآمدی گردشگری داخلی در شهر اصفهان قبل و بعد از اجرای یارانه ها می باشد. اطلاعات به کار رفته از نوع مقطعی شامل یک نمونه ی۵۰۰ خانوار گردشگر داخلی است که حداقل یک شب در شهر اصفهان در تابستان ۱۳۸۸و یا تابستان ۱۳۹۰ اقامت داشته اند. نمونه مورد مطالعه به صورت تصادفی طبقه بندی شده انتخاب شده و اطلاعات از طریق مصاحبه شفاهی با سرپرست خانوار وتکمیل پرسشنامه جمع آوری گردیده است. برای برآورد تابع تقاضای گردشگری از مدل آیدز (سیستم تقاضای تقریباً ایده آل 1 ) به شکل مدل رگرسیون، استفاده شده است. رگرسیون های مجزا برای برآورد تقاضا برای هرکدام از پنج کالای غذا، محل اقامت، ایاب و ذهاب، بازدید از نقاط دیدنی و سوغات محاسبه و نیز کشش های قیمتی تقاضا و مخارجی (درآمدی) تقاضا برای آنها محاسبه شده است. نتایج نشان می دهد که کشش قیمتی تقاضای غذا، محل اقامت، ایاب و ذهاب، بازدید از نقاط دیدنی و سوغات به ترتیب در تابستان سال۱۳۸۸ برابر با ۲۶۴/۰-، ۰۵۸/0-، 760/0-، 043/0- و 132/0- و کشش مخارجی (درآمدی) تقاضا به ترتیب 040/1، 904/0، 035/0، 516/0 و 534/0 می باشد. همچنین کشش قیمتی تقاضای غذا، محل اقامت، ایاب و ذهاب، بازدید از نقاط دیدنی و سوغات به ترتیب در تابستان سال 1390 برابر با 333/0-، 526/0، 111/1، 777/0 و 973/0 و کشش مخارجی (درآمدی) تقاضا به ترتیب 587/0، 308/ ، 563/0، 426/0 و 165/0 می باشد این ارقام نشان می دهد که در سال 1388 همه ی کالاها از نظر کشش قیمتی تقاضا، کم کشش می باشند و با توجه به کشش های مخارجی، کالای غذا یک کالای لوکس و بقیه کالاهای ضروری می باشند.1- AIDS (An Almodt Ideal Demand Systemو در سال 1390 تنها کالای غذا یک کالای معمولی و از نظر کشش قیمتی یک کالای کم کشش می باشد اما بقیه کالاها از نوع گیفن 2 می باشند. اما از نظر کشش های مخارجی همه کالاها از نوع ضروری محسوب می شوند. در این تحقیق از مخارج گردشگر به جای درآمد آنها استفاده شده است.