فاطمه طبیب محمودی

اعمال قرنطینه ناشی از پاندمی کووید-19 از بهار سال 1399 موجب ترمیم جهانی عناصر آب و هوایی مانند کیفیت هوا و دما گردیده است. در این تحقیق، تأثیر اعمال قرنطینه ناشی از پاندمی کووید-19 بر شدت جزایر گرمایی شهری با توجه به تعطیل شدن فعالیت های صنعتی مانند کارخانه ها و نیروگاه ها و اعمال قوانین جدید جهت کاهش حجم ترافیک در شهر تهران مورد بررسی قرار گرفت. در این راستا، از داده های سنجش از دور زمانمند ماهواره لندست-8 برداشت شده از قسمتی از شهر تهران استفاده شده است. روش پیشنهادی در این تحقیق، مشتمل بر تولید نقشه های جزایر گرمایی با استفاده از تحلیل قانون مبنای ویژگی های دمای سطح زمین، شاخص اختلافات نرمال شده پوشش گیاهی و نقشه کاربری/ پوشش اراضی می باشد. نتایج آشکارسازی تغییرات جزایر گرمایی نشان داد میانگین دمای شهر تهران در دوران اعمال قرنطینه نسبت به سه سال قبل و یک سال بعد از آن در دوره زمانی مشابه، کاهش محسوسی داشته است. نتایج حاصل از آشکارسازی تغییرات کلاس های شدت جزایر گرمایی نیز نشان داد که در سال 1399 و همزمان با اعمال قرنطینه و محدودیت های ناشی از پاندمی، درصد مساحت کلاس جزایر گرمایی با شدت زیاد 61/17 درصد کاهش داشته و به موازات آن مساحت کلاس جزایر گرمایی با شدت کم نسبت به سه سال قبل 8/12 درصد افزایش را نشان داده است. به علاوه، در منطقه مسکونی منتخب در این تحقیق، مساحت کلاس جزایر گرمایی با شدت زیاد در مدت قرنطینه سال 1399 به میزان 25/5 % بیشتر از منطقه صنعتی منتخب و 1/6 % بیشتر از منطقه فضای سبز منتخب، کاهش را نشان داده است.

تغییرات در محیط زیست شهری، عمدتاً در ساخت، تخریب یا بازسازی ساختمان ها، تحت تأثیر عواملی نظیر بلایای طبیعی و یا گسترش شهری به وجود می آیند. شناسایی این تغییرات می تواند نقش بسزایی در بروز رسانی مدل های سه بُعدی شهری و تصمیم گیری صحیح مدیران در مدیریت سوانح و بحران ها داشته باشد. از میان تمامی روش های آشکارسازی تغییرات که به دو دسته دوبعدی و سه بُعدی تقسیم می شوند، روش های آشکارسازی سه بُعدی تغییرات ساختمان ها، به دلیل مرتفع بودن عارضه ساختمان، مناسب تر هستند و نتایج حاصل از آن ها به واقعیت نزدیک تر است. هدف از این مطالعه ارائه روشی مؤثر برای آشکارسازی سه بُعدی تغییر در ساختمان های مناطق شهری براساس مدل های رقومی ارتفاعی است. روش ارائه شده در این مقاله شامل سه مرحله اصلی است: 1) تولید مدل رقومی سطح، مدل رقومی زمین و مدل رقومی سطح نرمال در دو بازه زمانی، 2) انجام تجزیه و تحلیل شی ء مبنا شامل قطعه بندی و طبقه بندی ساختاری مدل های رقومی ارتفاعی به منظور تولید نقشه های طبقه بندی چندزمانه، 3) تهیه نقشه های تغییر و تجزیه و تحلیل درصد تغییر بین کلاس های مختلف عوارض در مناطق شهری. توانایی الگوریتم پیشنهادی در یک منطقه شهری در حال توسعه سریع در تهران، در فاصله زمانی 9 ساله ارزیابی شد. نتایج به دست آمده حاکی از کاهش سطح زمین و خاک لخت در حدود 37/1% است و همچنین، ساختمان های کم ارتفاع (کمتر از 3 طبقه) نیز در حدود 6/7% کاهش یافته اند. علاوه بر این، کلاس ساختمان های مرتفع (بیش از سه طبقه) در حدود 4/16% افزایش یافته که علاوه بر نوسازی ساختمان های کم ارتفاع، سازه های جدید را نیز شامل می شود. واژه های کلیدی: شکارسازی تغییرات، ساختمان ، مدل سه بُعدی شهری، تحلیل شی ء مبنا، قطعه بندی، ویژگی های ساختاری .