حسین خواجه پور

تحولات اقتصادی، اجتماعی و فناورانه و تأثیر آنها بر مسائل زیست محیطی از موضوعات مهم دو دهه اخیر محسوب می شود. برقراری ارتباط بین رویکرد تاریخی توسعه فناوری و فرآیندهای نوآوری باعث ایجاد یک نگرش عمیق به مسئله تغییرات فناوری و نوآوری خواهد شد. از طرف دیگر با توجه به مسائل گوناگون اجتماعی و زیست محیطی، نوآوری فناورانه و توسعه نظام نوآوری انرژی یک ضرورت برای توسعه اقتصادی کشورها به شمار می آید. مقاله حاضر تلاش کرده با بررسی سیر تکامل فرآیندهای نوآوری، چارچوبی جامع و یکپارچه برای تحلیل نظام نوآوری انرژی و محیط زیست پیشنهاد دهد. همچنین با راهبرد مطالعه موردی توصیفی، ضرورت نگاه مبتنی بر رهیافت تاریخی به شرایط امروز بخش انرژی کشور با هدف سیاست گذاری مؤثر و جهت گیری مناسب نظام نوآوری انرژی و محیط زیست نشان داده شده و بر مبنای تحلیل تاریخی بخش انرژی و درس های گرفته شده از سیاست های افزایش بهره وری آن در کشور، طرح بازار بهینه سازی انرژی و محیط زیست، ارائه گردیده است. انتظار می رود طرح بازار بهینه سازی انرژی و محیط زیست بتواند نقش مؤثری در ارتقاء کارایی بخش انرژی کشور ایفاء نماید. به هم پیوستگی، یکپارچگی و جامعیت چارچوب پیشنهادی از جمله دستاوردهای علمی این پژوهش است که می تواند برای سیاست گذاری و برنامه ریزی در این حوزه مورد استفاده قرار گیرد. سیاست های حمایتی و راهکارهای پیشنهادی برای بهبود نظام نوآوری انرژی نیز به عنوان دیگر یافته های منتج از چارچوب مفهومی پژوهش است.