نسرین سیادتی

یکی از مهمترین عوامل بقاء و تداوم فعالیت ها در مؤسسات غیرانتفاعی، عامل سود عملیاتی می باشد. علیرغم ورود بانک های دولتی از سال 1388 به بعد در بورس اوراق بهادار، تاکنون تحقیقات اندکی در خصوص ارزیابی عملکرد بانک ها قبل و بعد از ورود به بورس اوراق بهادار صورت پذیرفته است. هدف از انجام این پژوهش بررسی اثرات خصوصی سازی بر کیفیت سود گزارش شده بانک های خصوصی قبل و بعد از واگذاری می باشد. بدین منظور رابطه بین هر یک از ابعاد کیفیت سود (شامل: کیفیت اقلام تعهدی، پایداری سود و قابلیت پیش بینی کنندگی سود) قبل و بعد از خصوصی سازی در قالب فرضیه های پژوهش مورد بررسی قرارگرفته است. برای بررسی این موضوع از اطلاعات سه بانک ملت، تجارت و صادرات استفاده شده است. این تحقیق از نوع کاربردی و توصیفی پس رویدادی است و برای آزمون فرضیه های پژوهش از رگرسیون چندمتغیره و برای مقایسه نهایی کیفیت سود قبل و بعد از خصوصی سازی از آزمون تی استفاده شده است. ابزار تحلیل داده ها در این پژوهش نرم افزار SPSS بوده است. نتایج تحقیق حاکی از این است که کیفیت اقلام تعهدی و پایداری سود قبل و بعد از خصوصی سازی تغییری نداشته ولی قابیلت پیش بینی کنندگی سود افزایش یافته است.

وجود زمینه های مناسب برای دست کاری سود ناشی از تضاد منافع و پاره ای از محدودیت های ذاتی حسابداری تعهدی، موجب می شود سود حسابداری با سود واقعی واحد اقتصادی متفاوت باشد. به همین دلیل ارزیابی کیفیت سود گزارش شده حجم وسیعی از تحقیقات را در حسابداری به خود اختصاص داده است. کاهش کیفیت اطلاعات حسابداری، از جمله کیفیت سود موجب افزایش ریسک اطلاعات و در نهایت افزایش ریسک سرمایه گذاران می شود که افزایش بازده مورد مطالبه ی آن ها را به دنبال دارد. در این تحقیق تأثیر سه ویژگی کیفی سود شامل پایداری، قابلیت پیش بینی و ضریب واکنش اطلاعات سود با استفاده از اطلاعات مالی 91 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران بین سال های 1381 تا 1391 بر بازده سهام عادی مورد آزمون قرار گرفته است. یافته های تحقیق، عدم وجود رابطه ی معنادار بین ویژگی های کیفی سود و بازده مورد انتظار سهامداران را تأیید می کند.

سرمایه فکری، موضوع جدیدی است که به لحاظ نظری در چند سالهی اخیر در سطح جهانی مطرح شده است؛ اما از آنجایی که منبعی پر ارزش برای کشورها و سازمانها به حساب می آید، از این رو امروزه ضرورت مدیریت سرمایه فکری، به یک الزام جدی در سطح کلان ملی و در عرصه کسب و کار تبدیل شده و با حرکت به سمت اقتصاد دانش بنیان منجر به تغییر پارادایم حاکم بر اقتصاد صنعتی شده است. این پژوهش به بررسی ارتباط بین کارایی سرمایه فکری و خصوصیات کیفی سود می پردازد. در این پژوهش شاخص اندازه گیری کارایی سرمایه فکری مدل پالیک (200) می باشد. همچنین شاخص اندازه گیری خصوصیات کیفی سود، 3 شاخص مربوط بودن، قابل اتکا بودن و محافظه کاری در سود می باشد. دوره پژوهش در طی سالهای 1390 الی 1397 می باشد. جامعه آماری پژوهش شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است که نمونه انتخابی با اعمال شرایط متغیرهای پژوهش شامل 102 شرکت شد. هدف پژوهش کاربردی و روش پژوهش همبستگی پس رویدادی می باشد. برای آزمون فرضیه های تدوین شده این پژوهش از رگرسیون چند گانه استفاده گردیده است. نتایج پژوهش نشان می دهد که بین کارایی سرمایه فکری و خصوصیات کیفی سود ارتباطی وجود ندارد.