محمدکاظم رادمنش

حقیقت ماهیّت مذهبی نارشاه افشار یکی از مسائلی است که در مورد آن پاسخ ها و نظرات گوناگونی از سوی منابع همزمان با حیات وی و برخی پژوهشگران متأخر ابراز شده است. برخی منابعِ عموماً اروپایی وی را فردی لامذهب و معدودی از منابع داخلی وی را متهم به کفر و زندقه می نمایند. بعضی دیگر نیز وی را ماجراجویی که در اندیشه ی تأسیس مذهبی جدید بوده است معرفی نموده اند. گرایش نادرشاه به مذهب تسنن و یا تشیع نیز از دیگر نظرات مطرح در این عرصه می باشد. همچنان که مشاهده می شود اختلاف موجود در این نظرات، به گونه ای گسترده است که انجام پژوهشی مستقل را در این زمینه می طلبد. در این جستار تلاش خواهد شد پاسخی بسنده برای این پرسش به دست داده شود.

ارائه ی خدمات پزشکی در اشکال مختلف و به ویژه از طریق تاسیس بیمارستان، یکی از ابزار ها و راهکارهایی است که از سوی میسیون مسیحی آمریکا در زمان حضور در ایران، با هدف کسب نفوذ بیشتر در بین ایرانیان، مورد استفاده قرار می گرفت. بیمارستان و مدرسه پرستاری میسیونری آمریکایی مشهد نیز به عنوان یکی از نخستین بیمارستانهای تاسیس شده توسط میسیون آمریکایی، در طول دوران فعالیت خود، به عنوان پوششی برای تکاپوهای تبلیغی و بعضاً سیاسی میسیون، نقش بسیار مؤثری ایفا نمود. در این جستار تلاش خواهد شد ضمن بررسی سیر تاریخچه این بیمارستان از ابتدای تاسیس تا زمان واگذاری به وزارت بهداری و برخی از تکاپوهای میسیون آمریکایی در آن نیز مورد بازخوانی قرار گیرد.