روح الله وفایی پور

هدف از گزارشگری مالی، ارائه اطلاعات به سرمایه گذاران در مورد جریان های نقدی آینده و تبیین نقش های حسابداری مدیریت شرکت است. این پژوهش با هدف بررسی نقش تحلیل گری مالی در تبیین نقش حسابداری مدیریت انجام گرفت. در این تحقیق رابطه بین حسابداری مالی بر ابعاد حسابداری مدیریت (ارزش فعلی خالص، هزینه فرصت، ارزش افزوده اقتصادی و مدیریت هزینه) مورد بررسی قرار گرفت. جامعه تحقیق حاضر را شاغلین حوزه مالی، در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران تشکیل می-دهد. به لحاظ هدف از نوع مطالعات کاربردی و از لحاظ روش از نوع مطالعات توصیفی - پیمایشی می باشد. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه بوده که بین 80 نفر از افراد جامعه آماری توزیع گردید و جهت تأیید روایی از تحلیل محتوا و جهت تأیید پایایی از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون رگرسیون به کمک نرم افزار spss22 انجام شد. یافته های پژوهش حاکی از آن است که بین حسابداری مالی با ابعاد حسابداری مدیریت (متغیرهای ارزش فعلی خالص، هزینه فرصت، ارزش افزوده اقتصادی و مدیریت هزینه) رابطه معنی دار وجود دارد که رابطه حسابداری مالی و ارزش فعلی خالص دارای بیشترین سطح معناداری و رابطه حسابداری مالی و ارزش افزوده اقتصادی دارای کمترین سطح معناداری می باشد.

حسابداری قضایی به عنوان یک شاخص منحصر به فرد در جهت کشف واقعیات و کشف تقلب جهت روشن شدن حقایق می-تواند نقش ویژه ای داشته باشد. لذا تحقیق حاضر با هدف رابطه حسابداری قضایی با سلامت اقتصاد (پولشویی) انجام گرفته است. به لحاظ هدف از نوع مطالعات کاربردی و از لحاظ روش از نوع مطالعات توصیفی - پیمایشی می باشد. بدین منظور جامعه آماری 100 نفر از قضات مشغول به فعالیت مسائل مالی در دادگاه های حقوقی در نظر گرفته شده است که با استفاده از روش نمونه گیری مورگان 80 نفر به عنوان حجم نمونه در نظر گرفته شد. جهت بررسی هدف پژوهش و تجزیه و تحلیل داده-ها از نرم افزار Spss22 استفاده شده است. نتایج آزمون فرضیه ها و تجزیه و تحلیل داده ها حاکی از این است که بین متغیرهای سلامت اقتصاد (پولشویی)، کاهش اختلال در روند سرمایه گذاری و افزایش بنیان اقتصادی با حسابداری قضایی رابطه معناداری و مستقیم وجود دارد.

وجود حداقل یک مشتری با اظهار نادرست درآمد خالص، به عنوان نشانه ای از کیفیت حسابرسی پایین یک شرکت حسابرسی تلقی -می شود. هنگامی که مشکلات کیفیت حسابرسی در یک شرکت حسابرسی رخ می دهد، بحران مالی و فرصت های سرمایه گذاری این مشکلات را تقویت می کند. هدف این پژوهش ارائه مدل مبتنی بر بحران مالی، فرصت سرمایه گذاری و تأثیر آن بر کیفیت حسابرسی می باشد. به لحاظ هدف از نوع مطالعات کاربردی و از لحاظ روش از نوع مطالعات توصیفی - پیمایشی می باشد. جامعه آماری این پژوهش را شرکت های پذیرفت ه شده در بورس اوراق بهادار تهران تشکیل می دهد که نمونه پژوهش تعداد 55 شرکت طی سال های 1395-1391 انتخاب شده است. روش گردآوری اطلاعات به صورت کتابخانه ای و میدانی می باشد. تجزیه و تحلیل داده-ها با استفاده از مدل رگرسیونی چند متغیره ارائه شده در پژوهش به کمک نرم افزار Eviews-9 انجام شد. نتایج حاصل از آزمون فرضیات پژوهش نشان داد که بحران مالی بر کیفیت حسابرسی تاثیر منفی و معنی دار دارد. همچنین بین فرصت سرمایه گذاری و کیفیت حسابرسی تاثیر منفی و معنی دار وجود دارد.

گزارش های مالی، از جمله مهم ترین منابع اطلاعاتی برای قانون گذاران، سهامداران، تحلیل گران و سایر ذی نفعان به شمار می آیند. این گزار ش ها در صورتی که قابل فهم باشند، برای استفاده کنندگان مفید خواهند بود. بنابراین خوانایی گزارش های مالی در موسسات حسابداری و حسابرسی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. مطالعه حاضر یک پژوهش آمیخته آکتشافی است که با هدف ارائه مدل کیفی خوانایی گزارشگری مالی مبتنی افشای مسئولیت اجتماعی، اخلاق حرفه ای و مدیریت لحن (لحن گزارشگری) و اولویت بندی آن ها در موسسات حسابداری و حسابرسی صورت پذیرفته است. مدل کیفی پژوهش شامل 3 سازه اصلی (افشای مسئولیت اجتماعی، اخلاق حرفه ای و مدیریت لحن (لحن گزارشگری) است که هر سازه از 3 معیار تشکیل شده است و هر معیار دارای 3 زیرمعیار می باشد. در بخش اولویت بندی (بر مبنای تکنیک ترجیحات غیرخطی فازی)، شاخص های مهارت، صلاحیت و گزارشگری حرفه ای، مدیریت سود تعهدی، واقعی و گزارشگری متقلبانه، ارائه اطلاعات صحیح و واقع بینانه به ترتیب به عنوان مهمترین شاخص های اخلاق حرفه ای، مدیریت لحن و افشای مسئولیت اجتماعی، انتخاب شدند. با توجه به اینکه افشای مسئولیت اجتماعی، اخلاق حرفه ای و مدیریت لحن (لحن گزارشگری)، از جمله عواملی هستند که علی رغم اینکه بر خوانایی گزارشگری مالی تاثیر دارند، کمتر مورد توجه قرار گرفته است که در پژوهش حاضر مورد مطالعه قرار گرفتند.

خوانایی گزارشگری مالی به عنوان عاملی تأثیرگذار بر اعتبار صورت های مالی و تصمیم های سرمایه گذاری شرکت ها، از موضوع های مورد توجه ادبیات مالی در سال های اخیر بوده است. در این راستا مطالعه حاضر با هدف تدوین الگوی خوانایی گزارشگری مالی مبتنی بر افشای مسئولیت اجتماعی، اخلاق حرفه ای و مدیریت لحن (لحن گزارشگری) صورت گرفته است. جامعه آماری این پژوهش را اعضای جامعه حسابداران رسمی تهران و شیراز تشکیل می دهند که از بین آنها 260 نفر با استفاده از شیوه نمونه گیری دردسترس به عنوان نمونه آماری، انتخاب و در پژوهش شرکت داده شدند. به منظور ارائه مدل، از بین 34 شاخص اولیه «افشای مسئولیت اجتماعی، اخلاق حرفه ای و مدیریت لحن»، تعداد 9 شاخص برای هریک از متغیرها، به وسیله تکنیک توزیع دوجمله ای (نرم افزار SPSS) انتخاب و بر مبنای تکنیک تحلیل عاملی اکتشافی (نرم افزار SPSS) در سه دسته کلی تقسیم بندی شدند که با استفاده از تکنیک تحلیل عاملی تأییدی (نرم افزار لیزرل) برازش آنها تأیید شد. همچنین، نتایج تکنیک مدل سازی معادلات ساختاری (نرم افزار Smart PLS) نشان دادند مسئولیت اجتماعی و اخلاق حرفه ای تأثیر مثبت و معنی دار و مدیریت لحن، تأثیر معکوس و معنی داری بر خوانایی گزارشگری مالی دارند. ارائه مدلی جامع برای سنجش خوانایی گزارشگری مالی می تواند درک و دانش سرمایه گذاران و پژوهشگران حوزه بازار سرمایه را افزایش دهد.    

ویژگی های زبان شناختی اطلاعات تهیه شده و نوع نوشتار گزارش های مالی (لحن)، می تواند موجب تسهیل در نیل به اهداف انتقال واقعیت های مالی و اقتصادی و اعتبار بخشی به صورت های مالی شود. فصاحت و بلاغت استفاده شده در گزارش ها، برای درک اطلاعات کمّی حائز اهمیت است. در همین راستا، مطالعه حاضر با هدف ارائه الگوی مدیریت لحن و بررسی رابطه آن با خوانایی گزارشگری مالی صورت پذیرفته است. این مطالعه یک پژوهش آمیخته اکتشافی است که در بخش کیفی با استفاده از تکنیک تحلیل مضمون و بر مبنای مصاحبه نیمه ساختاریافته با 20 نفر از اعضای جامعه حسابداران رسمی در تهران و شیراز، به ارائه مدل کیفی مدیریت لحن (لحن گزارشگری) پرداخته شده است و در بخش کمی نیز از تحلیل عاملی تاییدی با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته 30 سوالی، به منظور بررسی اعتبار مدل کیفی پیشنهادی استفاده گردید. در بخش تحلیل مضمون، 19 مضمون پایه، 3 مضمون سازمان دهنده و یک مضمون فراگیر، شناسایی گردید. همچنین نتایج تکنیک تحلیل عاملی تاییدی برازش مدل پیشنهادی را تایید کرد. علاوه بر این، نتیجه تکنیک مدلسازی معادلات ساختاری نشان داد که مدیریت لحن تاثیر معکوس و معناداری بر خوانایی گزارشگری مالی دارد. استفاده از مدیریت لحن نوشتار با اهداف اطلاع رسانی، می تواند از آن جایی که ارقام به واسطه محدودیت های ذاتی و یا محدودیت در استانداردهای حسابداری، قادر به انعکاس کامل واقعیت های اقتصادی نیستند، به بهبود خوانایی گزارش های مالی و اطلاعات بنیادی شرکت ها کمک کند.