علی نورصبحی

تنوع و ویژگی های منحصر به فرد دست نویس های شاهنامه، تصحیح آن را پیچیده و دشوار کرده است. از قرن هشتم تا به امروز تصحیح های فراوانی از این اثر به روش های مختلف به دست آمده است. جلال خالقی مطلق شاهنامه را به شیوه علمی - انتقادی تصحیح کرد و طی سال های 1366 تا 1386 در 8 مجلد به چاپ رساند. وی در این تصحیح از پانزده دست نویس بهره گرفته و نسخه بدل های متن را در پایین صفحات نشان داده است. این مقاله با توجه به اصول تصحیح علمی - انتقادی و دست نویس های متن، بر آن است که کوشش خالقی مطلق، نمونه کاملی از یک تصحیح علمی - انتقادی که خواننده را از رجوع به دست نویس ها بی نیاز کند، نیست. به این منظور، ابیات آغازین شاهنامه که در تصحیح خالقی مطلق «دیباچه» نامیده شده، ذیل عنوان های «نسخه بدل ها و متن» و «کاستی ها و افزودگی ها» بررسی و پیشنهادهایی جهت ویراست هرچه بهتر متن ارائه شده است.