فاطمه حسینی علایی

جغرافیای فرهنگی یکی از شاخه های جغرافیای انسانی است که علل تفاوت فرهنگ ها و ارزش های انسانی را در نواحی فرهنگی مورد بررسی قرار می دهد. در این نوشتار، به بررسی ماهیت، مبانی نظری و روش شناختی جغرافیای فرهنگی شهر کوفه در عصر امام علی(ع)پرداخته شده است. این پژوهش، با هدف تحلیل و بررسی کوفه زمان امام علی(ع)و نقش کلیدی آن در حوادث سال های بعد تهیه شده است. شهر کوفه به عنوان تأثیرگذارترین شهرها چه از نظر موقعیت جغرافیایی و چه از نظر جمعیت و مردم شناسی می باشد. خطبه ها و نامه های امام علی(ع)درباره این شهر مدعای فوق را ثابت می کند و نشان می دهد این شهر از ابتدا با هدف مرکزیت حکومت و فرمانروایی تأسیس شده و به جهت اختلاف فرهنگی با دیگر شهرهای مجاور دارای خرده فرهنگ ها ی زیادی بوده و از نظر روانشناختی، مردمی متزلزل و بی ثبات داشته است؛ اما در عین حال از نظر مدل شهری جزء شهرهای مذهبی محسوب شده و هم اکنون نیز نقش محوری دارد. روش این پژوهش، تحلیلی- توصیفی و ابزارش کتابخانه و نرم افزارهای گوناگون می باشد.

یکی از مهم ترین واژگانی که از لحاظ لغوی و مفهومی، همواره مورد چالش بسیاری از نویسندگان قرار گرفته، واژه «تربیت» است. برخی معتقدند که این واژه در مفهوم رشد جسمانی و برخی دیگر، آن را در معنای کمال نفسانی به کار برده اند. «گروه سوم» مفهوم کنونی تربیت را که در آموزش و پرورش به کار می رود صحیح نمی دانند. مسئله این پژوهش بررسی مفهومی و کاربردی این واژه از نظر لغوی، قرآنی و علوم تربیتی بوده و هدف از آن، به موازات ارائه مفهومی صحیح از واژه مورد نظر، پاسخگویی به چالش ها و نظرات مخالف آن می باشد. روش این پژوهش، توصیفی و کتابخانه ای مبتنی بر کاوش های لغوی، تفسیری، حدیثی، تاریخی و... است. یافته های این مقاله نشان می دهد که تربیت در دو معنای جسمانی و معنوی به کار رفته، منحصر کردن مفهوم آن در رشد جسمانی صحیح نیست. همچنین باید گفت: کاربرد کنونی این واژه در آموزش و پرورش، که به مفهوم رشد جسمانی و کمال معنوی است، کاملاً صحیح بوده و مطابق با مفهوم اولیه آن است.

ترجمه واژه ها در قرآن کریم به زبان فارسی ، همواره ذهن پژوهشگران این کتاب آسمانی را به خود مشغول نموده است. یکی از این واژه های چالش برانگیز، کلمه "تفاوت" است که با مفهوم عام خود که همان اختلاف و فرق بین اشیاست، سازگار نیست . مقاله حاضر در صدد بوده است با روش توصیفی -تحلیلی ، معنای لغوی ریشه فوت و سایر مشتقات آن به ویژه تفاوت را مورد واکاوی قرار داده و بر اساس یافته های پژوهش، ترجمه های قرآنی آن را مورد ارزیابی قرار دهد. از جمله نتایج پژوهش این بوده است که واژه " فوت " در ترجمه ها غالباً به معنای "رهایی" و "نجات" ترجمه شده که صحیح آن "فرصتی برای رهایی" است. همچنین اکثر مترجمان واژه "تفاوت" را به مفاهیمی چون "فرق"، "اختلاف"، نابسامانی"، "ناهمگونی"، "ناهماهنگی"، "خلل", "عیب" و "نقص" ترجمه کرده اند که با توجه به سیاق آیه و مفهوم لغوی این واژه، ترجمه های یاد شده، مناسب ارزیابی نمی شود و ترجمه صحیح آن را می توان "گسستگی" و "نیستی" دانست که با هدف آفرینش نیز کاملاً سازگار است.