سمیرا ریاضی دوست

همگنی گروه ها در مطالعاتی که از روش های چند مقطعی استفاده می نمایند از اهمیت ویژه ای برخوردار است. این امر در مطالعات اقتصادی بویژه مطالعات متکی بر روش داده های تابلویی برای اعتبار نتایج و برآوردها اهمیت زیادی دارد. در تحلیل های چند مقطعی با مقاطع زیاد، بویژه تحلیل های مبتنی بر داده های تابلویی، خوشه بندی ضمن افزایش اطمینان از همگنی موردنظر و استحکام و اعتبار نتایج بدست آمده، امکان مقایسه گروه های مختلف با ویژگی های متفاوت را نیز فراهم می آورد. در این مقاله به ارائه روش های مرسوم در خوشه بندی و همگن سازی گروه ها در مطالعات چند مقطعی اقتصادی و محیط زیستی بر مبنای مؤلفه های مؤثر پرداخته شده است. بدین منظور نمونه ای متشکل از 92 کشور با بیشترین میزان انتشار CO2 در دوره زمانی 1990 تا 2012 که داده های مربوط به آنها در این دوره در دسترس بوده است، براساس 18 معیار مؤثر خوشه بندی شده اند. معیارهای مذکور با استفاده از تحلیل عاملی به پنج مؤلفه اصلی تقلیل پیدا کرده و خوشه بندی کشورها به روش سلسله مراتبی بر مبنای مؤلفه های اصلی (HCPC) انجام شده است. انجام خوشه بندی به تفکیک 92 کشور به هفت خوشه متفاوت هرکدام با ویژگی های خاص منجر شده است. بررسی مشخصات غالب کشورها، نشان از همگنی در هر یک از خوشه های مشخص شده دارد.