الیناز فرمهینی فراهانی

این مقاله درصدد است تا نشان دهد چگونه مطالعه نشانه شناسی می تواند در فهم جنبه های ارتباطی در طراحی محصول به کار آید، جهت نیل به این مقصود پس از تبیین مفاهیم پایه و تشریح برخی فواید و ضرورتهای نشانه شناسی از دیدگاه متخصصان این علم و سپس دیدی اجمالی به چگونگی به وجود آمدن این دانش و توضیح برخی از ابزار و نظریه های این علم، به چگونگی استفاده از این دانش در طراحی محصول با ارائه نمونه های موردی (آگهی های تبلیغاتی محصولات پاناسونیک در تلویزیون و بیلبوردهای تبلیغاتی) با تکیه بر مدل تحلیل نشانه شناسی جودیت ویلیامسن صورت گرفت. در تحلیل پیامهای تبلیغاتی و قالب بررسی نمونه هایی مختلف مشخص شد که پنج عنصر مورد نظر ویلیامسن در تحلیلهای نشانه شناسی که عبارتند از: کارکرد تمایزگذاری، همپیوندی عینی، تابعیت واقعیت از کالا، موجد احساس بودنِ کالا و جایگزینی احساس با کالا به خوبی در محصولات پاناسونیک نمایانگر هستند و معنای ایدولوژیک هر آگهی از طریق دالها ساخته می شود، و با استفاده از تحلیل نشانه شناسی می توان معانی پنهانِ تصاویر (دال) را رمزگشایی کرد. نشانه شناسی افزون بر ارائه فنونی برای قوت بخشیدن به پیامهای تبلیغاتی در کشف نظام معنایی ناپیدا یا نظام ارزشهای پنهان در تبلیغات نیز کاربرد دارد.

برای دستیابی به رابطه بین نگرش بومی زبانان نسبت به گونه زبانی شان و میزان شدت تهدید آن گونه زبانی، از طریق نُه شاخصِ سند اجرایی زبان زنده و درخطر یونسکو (2003) و همچنین فرم نگرش سنج محقق ساخته، ده گونه زبانی در ده آبادی از سه استان تهران، البرز و هرمزگان مورد سنجش قرار گرفت. نتایج از طریق نرم افزار آماری SPSS تحلیل شد. با توجه به سطح معنی داری آزمون پیرسون رابطه بین دو متغیر نگرش بومی زبان و شدت درخطر بودن گونه زبانی، رابطه خطی مثبت است. اگر نگرش بومی زبان نسبت به گونه زبانی شان مثبت باشد، گونه زبانی آنان از وضعیت ایمن تری برخوردار است و هویت اجتماعی گویشوران در معرض آسیب کمتری است و اگر نگرش گویشوران نسبت به گونه زبانی خود منفی باشد پیش بینی می شود که زبان در معرض خطر جدی باشد. برای حفظ یک گونه زبانی، تقویت نگرش بومی زبانان به آن زبان یکی از راهکارهای اصلی قابل پیشنهاد است.