مهدیه السادات میررحیمی بیداخویدی

ارزیابی جامع مدارس هوشمند دوره اول متوسطه بر اساس مدل SWOT هدف اصلی این نوشتار است. جامعه آماری شامل تمام معلمان، والدین و دانش آموزان چهار مدرسه هوشمند بود که به طور تصادفی از بین تمام مدارس هوشمند دوره متوسطه اول شهر یزد (125) انتخاب شدند. همچنین شامل مدیران و معاونان مدارس هوشمند، متخصصان فاوا در آموزش و پرورش استان و چند شرکت خصوصی مطرح در این حوزه بود. مدیران، معاونان، متخصصان و معلمان به صورت تمام-شماری؛ دانش آموزان و والدین بر اساس فرمول کوکران انتخاب شدند. روش پژوهش آمیخته و ابزارها، سه پرسشنامه محقق-ساخته «معلّم، دانشآموز و والدین»، دو فرم مصاحبه و چک لیست مشاهده ای « تجهیزات» بود. داده های کمّی با آزمونt تک نمونه ای و داده های مصاحبه و مشاهده به صورت کیفی تحلیل شد. معلمان نقاط قوت و ضعف مدارس هوشمند را متوسط و فرصت ها را به طور معنادار کمتر از حد متوسط و تهدیدها را به طور معنادار بیشتر از حد متوسط ارزیابی کردند. دانش-آموزان نقاط قوت را به طور معنادار کمتر از حد متوسط و نقاط ضعف و تهدیدها را به طور معنادار بیش از حد متوسط و فرصت ها را متوسط ارزیابی کردند. والدین فرصت ها و تهدیدها را به طور معنادار بیش از حد متوسط ارزیابی کردند. در مجموع، نتایج پرسشنامه ها ضرورت بازبینی تخصصی همراه با اصلاحات مدارس هوشمند را نشان داد. یافته های کیفی نشانگر وضعیت نامطلوب بُعد روشی و نیروی انسانی و وضعیت کاملاً مطلوب بُعد سخت افزاری مدارس هوشمند بود.

پژوهش حاضر با هدف ارزیابی جامع مدارس هوشمند دوره متوسطه اول شهر یزد در چارچوب SWOT برای ارایه گزینه های تصمیم سازی راهبردی مبتنی بر فرآیند تحلیل شبکه (ANP) فازی در سال تحصیلی 95-1394 انجام شد. ابتدا قوت ها، ضعف ها، فرصت ها و تهدیدهای مدارس هوشمند با استفاده از نظر خبرگان شناسایی شد. سپس، پرسش نامه های سه زیر جامعه معلمان، دانش آموزان و والدین طراحی، اجرای مقدماتی و اجرای نهایی شد. پس از گردآوری داده ها، وزن دهی و رتبه بندی گویه های هر پرسش نامه با استفاده از فن ویکور فازی انجام شد. هم چنین، راهبردها توسط پنج متخصص برنامه ریزی درسی و فن آوری اطلاعات تدوین شد. سپس، با تلفیق نتایج ماتریس SWOT متشکل از 15 زیرعامل در ANP فازی، اولویت راهبرد ها مشخص شد. بر این اساس، راهبرد تهاجمی یا توسعه ای (SO) (با وزن 0/322) به عنوان بهترین راهبرد شناخته شد و بعد به ترتیب، راهبرد رقابتی (ST) (با وزن 0/303)، راهبرد محافظه کارانه (WO) (با وزن 0/242) و راهبرد تدافعی (WT) (با وزن 0/135) به عنوان راهبردهای جایگزین پیشنهاد شدند.