سید محمد امیر

موفقیت پوپولیست های جناح راست در اروپا و آمریکا، پوپولیست های جناح چپ در آمریکای لاتین و رهبران پوپولیست احزاب و جنبش های مختلف در نقاط مختلف جهان، نشانه ی آن است که پوپولیسم بار دیگر به هسته ی سیاست معاصر بازگشته است. ایده اصلی آن بر ادعای نمایندگی و یا عمل به نام مردم چونان مردم عادی یا توده و مخالفت با نخبگان، تشکیلات مستقر و یا بلوک قدرت استوار است. گفتمان سیاسی پوپولیستی بر اساس دوگانگی بین «ما» و «آن ها» ساخته می شود. در این جا، پوپولیسم ایدئولوژی نیست، بلکه منطق سیاسی است؛ یعنی طرز تفکری درباره ی سیاست. به طور ویژه، زمینه های شکل گیری پوپولیسم جدید- از جمله پوپولیسم جناح راست در اروپا و آمریکای شمالی- با پدیده ی گسترده ی جهانی شدن لیبرال پیوند خورده است، پدیده ای که دارای مشخصه های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی خاص و گسترده ای است. بررسی علمی این پدیده و توجه به پیشینه و خاستگاه آن به عنوان گام نخست در فهم پوپولیسم در این کشورها ضروری ست. مقاله ی حاضر، ضمن بازخوانی مفاهیم نظری در خصوص پوپولیسم، به پوپولیسم راست معاصر در اروپا و ایالات متحده آمریکا پرداخته و ویژگی های آن را بیان کرده و می کوشد زمینه های شکل گیری آن را در این کشورها تااندازه ای روشن کند.