پریا صادقی

روان شناسی مثبت گرا شاخه ای از روان شناسی است که به جای تمرکز صرف بر آسیب شناسی روانی، تاکید بر پتانسیل های روان شناختی را موردتوجه قرار داده است. بهزیستی درمانی یکی از رویکردهای منبعث از روان شناسی مثبت گرا می باشد. پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر بهزیستی درمانی بر شاخص ولع مصرف در مردان وابسته به مت آمفتامین انجام شد. مطالعه حاضر یک کارآزمایی تصادفی بود که در قالب طرحی نیمه آزمایشی با پیش آزمون، پس آزمون و گروه کنترل انجام شد. شش مرد واجد شرایط شرکت در پژوهش از بین بیماران وابسته به مواد محرک مراجعه کننده به کمپ ترک اعتیاد شهر کرج با استفاده از نمونه گیری تصادفی انتخاب و به کمک نرم افزار اکسل و به گونه ای تصادفی به دو گروه آزمایشی(3 نفر) و گواه (3 نفر) اختصاص داده شدند. پس از اخذ رضایت آگاهانه و انجام مصاحبه بالینی، شرکت کنندگان در دو برهه زمانی پیش و پس آزمون به شاخص تصویری ولع مصرف پاسخ دادند. گروه آزمایش به مدت 12 جلسه هفتگی تحت درمان انفرادی بهزیستی و گروه کنترل در لیست انتظار قرار گرفت. به منظور تحلیل داده ها از آزمون کای اسکوئر و تحلیل کوواریانس تک متغیره در محیط نرم افزار اس پی اس اس ویرایش 22 استفاده شد. تحلیل داده ها نشان داد که بهزیستی درمانی تاثیر معنا داری بر بهبود شاخص ولع مصرف در وابستگان به مت آمفتامین نداشته است (05/0 < p ). یافته های این پژوهش ناهمسو با پژوهش هایی است که اثر بخشی بهزیستی درمانی را در درمان شاخص های عاطفی و خلقی مورد تایید قرار داده اند. این نتایج می تواند منعکس کننده ماهیت خاص آسیب شناسی روان شناختی و بیولوژیکی ناشی از مصرف مت آمفتامین باشد. این یافته ها می تواند در قالب ارزیابی، طرح ریزی مداخلات درمانی و مسیر پژوهش های آتی در مصرف کنندگان مت آمفتامین سودمند باشد.

روان شناسی مثبت گرا شاخه ای نوین از علم روان شناسی به شمار می آید که تکیه بر توان مندی ها را جایگزین نگاه آسیب شناختی نموده است. پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی بهزیستی درمانی بر شاخص شدت اعتیاد در مردان وابسته به محرک انجام شد. در یک مطالعه تجربی تک سایت در قالب کارآزمایی بالینی تصادفی با گروه کنترل و پیش آزمون و پس آزمون پنجاه مرد (سنین 45-18 با میانگین سنی: 4/29) در فاز پرهیز از مصرف مت آمفتامین از بین مددجویان بستری در کمپ اقامتی (مواد محرک) شهرکرج با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی انتخاب و با استفاده از نرم افزار اکسل آفیس به طور تصادفی به دو گروه آزمایشی(25= n ) و کنترل (25= n ) تخصیص داده شدند. گروه آزمایش به مدت 12 جلسه هفتگی (هر جلسه 50 دقیقه) تحت درمان گروهی بهزیستی رایف قرار گرفت و گروه کنترل صرفا درمان های روتین مرکز را دریافت نمود. سپس، دو گروه در دو نوبت پیش آزمون و پس آزمون توسط پرسشنامه شدت اعتیاد (میزان پاسخ دهی=92%) مورد ارزیابی قرار گرفتند. از شرکت کنندگان دو بار در هفته تست ادرار با آستانه مفروض سی صد نانوگرم در میلی لیتر به منظور احراز اطمینان از پایبندی به پرهیز از مصرف به عمل آمد. داده ها توسط آزمون تحلیل کواریانس تک متغیری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. همچنین داده های کیفی حاصل از ارزیابی های دموگرافیک کدگذاری و به کمک ابزار تحلیل داده های کیفی Atlas.ti-5.2 مورد تحلیل قرار گرفتند. تحلیل داده ها نشان داد که بهزیستی درمانی تاثیر معناداری بر بهبود شاخص شدت اعتیاد با فاصله اطمینان 4/26 (95/33-85/18) ایفا نموده است (01/00> p ). یافته های این پژوهش می تواند در ارزیابی، طرح ریزی مداخلات درمانی و مسیر پژوهش های آتی در مصرف کنندگان مت آمفتامین سودمند باشد.

مطالعات نشان می دهد که یکی از بنیان های شکل گیری اعتیاد اضطراب می باشد. شاخص اضطراب نه تنها در مراحل آغازین بلکه در فرایند لغزش و عود مصرف مولفه ای حائز اهمیت تلقی می گردد که می تواند پیامدهای مطلوب درمانی را با چالش مواجه سازد. یکی از ابعاد متاثر از اضطراب شاخص خلق می باشد. پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر درمان گروهی بهزیستی بر شاخص تنظیم خلق منفی در زنان وابسته به مواد مت آمفتامین انجام شد. مطالعه حاضر در قالب طرحی نیمه آزمایشی با پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری با گروه کنترل انجام شد. بدین ترتیب در برهه زمانی اردیبهشت ماه تا اسفند ماه 1394، بیست و دو زن واجد شرایط شرکت در پژوهش پس از انجام غربالگری از میان بیماران وابسته به مت آمفتامین مراجعه کننده به سه کلینیک ترک اعتیاد شهر تهران با استفاده از نمونه گیری هدفمند انتخاب و به طور تصادفی به کمک نرم افزار اکسل در قالب دو گروه آزمایش و گواه تخصیص یافتند. پس از اخذ رضایت آگاهانه و احراز ملاک های شرک در پژوهش، همه شرکت کنندگان توسط مصاحبه بالینی ساختاریافته مورد مصاحبه قرار گرفتند و مقیاس تنظیم خلق منفی را تکمیل نمودند. گروه آزمایش به مدت 12 جلسه هفتگی تحت درمان گروهی بهزیستی قرار گرفت و گروه کنترل صرفا پذیرای درمان های روتین مرکز بود. سپس، در سه مرحله پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری توسط پرسشنامه مذکور مورد ارزیابی قرار گرفتند. جهت تحلیل داده ها از آزمون کای اسکوئر و معادله برآورد تعمیم یافته استفاده شد. یافته ها نشان داد که بهزیستی درمانی تاثیر معنا داری بر بهبود شاخص تنظیم خلق منفی ایفا نمود (01/0> p ). هرچند این بهبود تا مرحله پیگیری حفظ نشد (05/0< p ). این یافته ها همسو با ادبیات پژوهشی گویای کارامدی درمان های مثبت گرا بر تنظیم شاخص های خلقی می باشد. نتایج این پژوهش می تواند در ارزیابی، طرح ریزی مداخلات درمانی و چشم انداز پژوهش های آتی در مصرف کنندگان مت آمفتامین سودمند باشد.