سعید مهراب

بررسی ویژگی های عدم سهم عمده ای را برای فهم بسیاری از مسائل فلسفی به خود اختصاص داده است، با اینکه موضوع فلسفه حول محور وجود است و از طرف دیگر وجود، نقیض عدم است ضرورت ایجاب می کند که از باب تُعرَفُ الأشیاءُ بأًضدادِها به معرفی و طرح مسائل عدم نیز بپردازیم البته پُر واضح است که منظور از ضدّ در این عبارت نقیض است، زیرا عدم نقیض وجود است. بنابراین ابتدا مقدمه ای را درباره ی موضوع علم ِفلسفه و اینکه چرا در فلسفه از عدم نیز بحث می شود ذکر خواهیم کرد و سپس به مسائلی چون نحوه پیدایش مفهوم عدم در ذهن، حرفی بودن مفهوم عدم و اعتباریت کامل آن در ابتدای حضور آن در ذهن و سپس تبدیل آن به مفهوم اسمی و سپس تقسیم آن به عدم مطلق و عدم اضافی و نیز تبیین مفهوم عدم مجامع و غیر مجامع، بیان وجوه اشتراک و افتراق عدم مطلق و عدم اضافی، چرایی عدمِ تمایز بین اَعدام، دلایل عدم علّیت در اَعدام، حلّ پارادوکس ها در حوزه ی قضایای عدمی به وسیله معرفی دو حمل اوّلی و حمل شایع، دلایل ایجاد پارادوکس در ذهن به خاطر غفلت از قیود قضایا و بیان اینکه وحدتِ حمل، شرطِ تناقض می باشد و در نهایت به جمع بندی و نتیجه گیری در خصوص مسائل مربوط به عدم خواهیم پرداخت.