ربابه آبداری

استقلال و آزادی از اولین شعارها و مهم ترین و راهبردی ترین گزاره های گفتمانی انقلاب اسلامی است. شعارهایی که از بدو پیدایش انقلاب اسلامی، در منظومه فکری بنیان گذار و نیز بزرگان انقلاب، بارز و مشهود بوده است و یکی از اصلی ترین مفاهیم نظری فلسفه سیاسی معاصر به شمار می رود که برداشت های مختلف و گاه متعارضی به همراه داشته است؛ تا آنجاکه می توان گفت به یکی از پیچیده ترین مفاهیم اندیشه سیاسی معاصر مبدل گردیده است. هدف از تدوین مقاله حاضر، نخست، واکاوی مفهوم استقلال و آزادی در اندیشه امامین انقلاب و  بیانیه گام دوم است و سپس فهم این مهم که دستاوردها و قابلیت های اساسی فراجا پس از انقلاب در این حوزه چه بوده و چه می تواند باشد؟ پژوهش حاضر از منظر هدف، کاربردی است. داده های این تحقیق شامل اندیشه ها و باورهای فکری امامین انقلاب می باشد و بر اساس نحوه گردآوری داده ها، یک تحقیق توصیفی از نوع تحلیلی است. در تحقیق حاضر، ضمن مفهوم شناسی واژگان استقلال و آزادی و واکاوی آن در اندیشه رهبران انقلاب اسلامی به همراه تبیین جایگاه آن در بیانیه گام دوم، قابلیت ها و محدودیت های موجود برای حفظ و تقویت دستاوردهای بعد از انقلاب در دو چله اول و دوم(راهبردنگاری) شناسایی گردیده است.  

زمینه و هدف: فرسودگی شغلی فرآیندی از خستگی جسمی و روانی است که در اثر فشار هیجانی ثابت و پی در پی ناشی از درگیری درازمدت در انسان ایجاد می شود و حرفه پلیسی نیز یکی از مشاغل پر فشار است که وجود عوامل فشار زا در این حرفه می تواند افسران و مأموران پلیس را مستعد فرسودگی شغلی و مشکلات روان شناختی دیگری همچون افسردگی و اضطراب کند. هدف از پژوهش حاضر، بررسی تأثیر ویژگی های شخصیتی و سلامت روان بر فرسودگی شغلی کارکنان پلیس است.روش: روش تحقیق، توصیفی از نوع همبستگی و به لحاظ هدف، کاربردی است و شیوه جمع آوری اطلاعات در آن، میدانی است.یافته ها: برای دستیابی به اهداف پژوهش، تعداد 420 نفر از کارکنان پلیس پیشگیری تهران بزرگ به روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شدند. برای سنجش فرسودگی شغلی از پرسش نامه فرسودگی شغلی مزلج(MBI)، جهت سنجش سلامت روان، از فهرست تجدیدنظرشده علائم روانیSCL-90)) و برای سنجش عوامل شخصیتی از پرسشنامه شخصیتی نئو(NEOPI-R) استفاده شده است.نتایج: اطلاعات به دست آمده که به وسیله آزمون های تی  و  من- ویتنی، آزمون تحلیل واریانس یک طرفه و آزمون کروسکال والیس و تحلیل رگرسیون چند متغیری خطی و با استفاده از نرم افزارspss  انجام گرفت، حاکی از آن است که بین خستگی هیجانی با برون گرایی، دلپذیر بودن و باوجدان بودن، ضریب همبستگی وجود دارد. همچنین، بین عدم کفایت شخصی با انعطاف پذیری و دلپذیر بودن ضریب همبستگی معنی داری وجود ندارد. 

یکی از موضوعات و دغدغه های مهم کشور، معماری سازمان های انتظامی و امنیتی متناسب با نیازهای روز جامعه است. فرماندهی انتظامی جمهوری اسلامی ایران نیز از این قاعده مستثنی نبوده و در چارچوب اهداف عالیه انقلاب اسلامی، به دنبال ایجاد تحول و معماری نوین این سازمان می باشد. در این تحقیق، با تمرکز بر موضوع معماری سازمانی در پلیس، تلاش شده است تا با انجام مطالعه ای تطبیقی، معماری سازمانی پلیس در کشورهای منتخب مورد بررسی قرار گیرد. روش تحقیق حاضر، روش مطالعات تطبیقی و بر اساس رویکرد "طراحی نظام های دارای بیشترین تشابه/ معیار تفاوت" است. این رویکرد بر مقایسه با موارد بسیار مشابه که تنها در متغیرهای وابسته(در این طرح، معماری سازمانی) تفاوت دارند، تأکید دارد. با عنایت به اینکه معماری و ساختار پلیس در همه کشورهای جهان ماهیتی انتظامی و امنیتی داشته و افشا نمی گردد، بنابراین، نمی توان انتظار داشت که ابعاد و مؤلفه های معماری سازمانی پلیس ها به صورت عمومی منتشر و در اختیار عموم قرار گیرد. این موضوع سبب می شود تا در عمل، آنچه پلیس ها در سایر کشورها درخصوص معماری سازمانی صورت داده اند، با محدودیت بیشتری مورد تطبیق قرار گیرد. بر این اساس، در پژوهش حاضر تلاش شد تا ابعاد مختلفی از معماری سازمانی پلیس در کشورهای منتخب مورد بررسی و مداقه قرار گیرد. تعریفی که مبنای این مطالعه بود، تعریف مختار مرکز راهبردی فراجا از معماری سازمانی و شکل بررسی نیز شکل پیشنهادی مرکز راهبردی فراجا بوده است و تلاش شد تا با مطالعه موسّع فعالیت های پلیس سایر کشورها، ابعاد و مؤلفه های دردسترس معماری هریک استنتاج شود. اغلب پلیس ها در ابعاد مختلف شکل معماری دارای تجربیاتی بودند که در یک جدول، همه این تجربیات خلاصه شده و به مخاطبان ارائه گردید و درنهایت، برخی پیشنهادها برای بهبود شکل مذکور مطرح گردید. کشورهایی که بر مبنای شاخص "در دسترس بودن اطلاعات کافی" در طول تحقیق جهت بررسی انتخاب شدند، عبارتند از آلمان، فرانسه، روسیه، سنگاپور، پاکستان، اسلونی، ترکیه، ایالات متحده و انگلستان. 

تدبیر در اصطلاح به معنی قرار دادن چیزی پشت سَرِ چیز دیگر با تنظیم خاص برای رسیدن به هدف معین است و در آیات و روایات، درخصوص فعل حکیمانه خداوند در خلق نظام هستی به کار رفته است. خداوند علاوه بر اینکه خالق، هستی بخش و پدیدآورنده تمام موجودات عالم است، مدیر عالم هستی است و تدبیر عالم هستی را نیز انجام می دهد و اینکه خداوند، خود، هستی را عطا فرموده است و خود نیز مدیریت آن را برعهده دارد، جلوه ای از رحمت الهی است. از سوی دیگر، تمام قوانین عقلی حاکم بر جوامع انسانی، از حقایق خارجی گرفته شده است؛ یعنی از نظامی که در عالم برقرار است و این نظام نیز همان تدبیر خداوند است و از آنجا که پلیس در جامعه، به نوعی مدبر امور نظم و امنیت است، ترجمان صفت تدبیر محسوب می شود. بر این اساس، مقاله حاضر با هدف تبیین ارتباط تدبیر با عملکرد پلیس نگاشته شده است و بر این فرضیه استوار است که اعمال قانون با هدف کسب رضایتمندی مردم، مستلزم تدبیر مأموران می باشد که مهم ترین رکن آن، اخلاق محوری است و از آنجا که پلیس مظهر حاکمیت است، به منظور برقراری امنیت و نظم، باید از اقتدار لازم برخوردار باشد، اما این اقتدار به معنای ایجاد اقتدار مطلوب است که منظور از آن، قاطعیت در کنار عدالت، مروت و ترحم است؛ همان گونه که ذات مقدس پروردگار در عین آنکه "رحمان" و "رحیم" است، صاحب "عذاب الیم" نیز می باشد.واژگان کلیدی: تدبیر، تدبّر، ربوبیت، انتظام، امنیت، پلیس

موضوع مکتب های پلیسی در کشورها از موضوعاتی است که نمی توان با قاطعیت از وجود آنها سخن گفت؛ اما روشن است که هر کشوری بنا به مشکلات، ساختارها، اسناد بالادستی و دیگر مؤلفه ها، روش ها، استراتژی ها و دکترینی را در کار پلیسی در نظر گرفته است و بر مبنای آن، سازمان پلیس خود را شکل داده است و می کوشد تا در این چارچوب، اقدامات پلیسی خود را انجام دهد. نحوه شکل گیری مکاتب گوناگون فکری، فلسفی و علمی در جهان، می تواند به تحلیل موضوع مکتب های پلیسی کمک های شایانی کند؛ اما سوال این است که آیا تاکنون در کشورهای پیشرفته و غیرپیشرفته در سطح فعالیت ها و اقدامات پلیسی، از وجود مکتب ها سخن گفته شده است یا خیر. بر این اساس، باید بتوان مؤلفه هایی را تبیین نمود که در شکل گیری چارچوب های فکری نظریه پردازان، آن اندازه مؤثر باشند که بتوانند یک نظریه را از فربهی خاصی برخوردار نمایند تا آن نظریه بتواند در سیر تاریخی خود، به نحوی به مکتب تبدیل شود. این پژوهش، هفت مولفه اساسی در شکل گیری مکتب را تبیین نموده و سپس با بهره گیری از روش توصیفی تحلیلی، نظریه های رایج پلیسی در کشورها را بر مبنای این هفت مولفه مورد سنجش قرار داده و مکاتب پلیسی موجود را تبیین نموده است. هدف این مقاله، بررسی و دریافت مکاتب پلیسی در پلیس کشورهای جهان به منظور ارائه راهنمایی مناسب برای الگوسازی و بومی سازی نظریه ها و تدوین مکتب انتظامی و امنیتی جمهوری اسلامی ایران است تا از این رهگذر اندیشه ورزان بتوانند با وسعت دیدی افزون تر، درخصوص شکل دهی به استراتژی های بلندمدت و میان مدت خود اقدام نمایند.

امام خمینی(ره) و  خوان دلاکروث، به عنوان دو پیر طریقت و مرشد کامل در عرفان اسلامی و مسیحی، سیر و سلوک عرفانی را دارای مراتب و مراحلی می دانند که در یک بررسی مقایسه ای می توان آن را در سه مرحله تطهیر، تنویر و اتحاد شرح نمود. از نظر ایشان، تطهیر که مهم ترین مرحله در سیر و سلو ک عرفانی است، طی دو مرحله تطهیر فعالانه (سالک مجذوب) و تطهیر منفعلانه (مجذوب سالک) صورت می پذیرد و کمال آن نیز از  رهگذر عشق الوهی است. از دیدگاه هردو عارف، بهترین هادی و راهنما در طریق سلوک و مهم ترین عامل تزکیه و تطهیر  نفس، عشق الوهی است که تنها نصیب بندگان مخلص خداوند می گردد و تنها ابزار نیل به جایگاه اتحاد با خداوند و دستیابی به مرتبه فنای فی الله است.