امیررضا اصغری

زیارت مکان های مقدس و منسوب به بزرگان و نیکان یکی از سنت های فرهنگی ایرانیان است که از دیرباز اهمیت و اعتبار خود را حفظ کرده است. این اماکن در سراسر سرزمین ایران با تنوع موقعیت قومی، جغرافیایی ومذهبی پراکنده اند و کمتر شهر و روستایی را می توان یافت که سهمی از این بناها نداشته باشد. با عنایت به تنوع و گونه گونی اماکن مقدس در مجموع می توان این اماکن را به قبور سادات، علما، مشایخ و قدمگاه و یا نظر کرده تقسیم بندی نمود. نوشتار حاضر با تکیه بر پژوهش میدانی و بررسی منابع کتابخانه ای، مقدمه ای است تاریخی، بر تطور زیارت مکان های مذکور در ایران و تأثیری که از حاصل آن در فرهنگ مردم این کشور ایجاد شده است.

به علت کافی نبودن بارندگی در ایران بهره گیری از منابع آب،نیازمند به ساخت انواع سازه های آبی از قبیل قنات، کانالهای آبیاری، بند و غیره بوده و چون ساخت این سازه ها نیاز به همکاری جمعی داشته و بالطبع بهره برداری از آب به دست آمده نیز به صورت مشترک بوده است، به ناچار برای انجام این کارهای مشترک نیاز به رسم و راهی داشته اند که شیوه کار و بهره گیری از آن کار مشترک را روشن کند.بدین منظور برای تقسیم عادلانه آب قوانین دقیقی وضع شده و  نهادهای گوناگونی به منظور تصحیح و نظارت بر حسن اجرای آنان تشکیل گردد.در نتیجه، پدیده کمبود آب در ایران به عنوان یک مسئله عمومی سبب شده تا مردم ایران برای آب ارزش بسیاری قائل شوند و برای جلوگیری از هدر رفت آن برنامه ریزی دقیقی از جمله اندازه گیری صحیح آب صورت گیرد. به این منظور مقیاسهای گوناگونی در ایران مورد استفاده قرار گرفت. همچنین سیستم هایی نیز تحت عنوان آب پخشان یا مقسّم برای تقسیم عادلانه آب شکل گرفت.