مسعود چینی فروشان

اختلال وسواس فکری- عملی یکی از رایج ترین اختلالات روان شناختی است که اثر زیادی بر عملکرد و کیفیت زندگی مبتلایان دارد. هدف از پژوهش حاضر بررسی اثربخشی درمان فراشناختی به شیوه های گروهی و انفرادی بر نشانه های وسواس و افسردگی بیماران مبتلا به اختلال وسواس فکری– عملی است. تعداد 30 نفر از بیماران مبتلا به اختلال وسواس فکری- عملی پس از ارزیابی بالینی و احراز شرایط پژوهش، انتخاب و در سه گروه درمان فراشناختی گروهی (10 نفر)، درمان فراشناختی انفرادی (10 نفر) و کنترل (10 نفر) گماشته شدند. گروه های آزمایشی 10 جلسه هفتگی درمان فراشناختی را دریافت کردند. شرکت کنندگان مقیاس وسواس فکری- عملی ییل براون (Y-BOCS) و پرسشنامه افسردگی بک ( BDI-II) را در سه مرحله پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری یک ماهه تکمیل کردند. یافته های پژوهش نشان دادند درمان فراشناختی به شیوه های گروهی و انفرادی در کاهش نشانه های وسواس و افسردگی اثربخش است و درمان فراشناختی در مقایسه با گروه کنترل در مرحله پس آزمون موجب کاهش معنادار نشانه های وسواس و افسردگی می شود. بین درمان گروهی و درمان انفرادی تفاوت معناداری مشاهده نشد. دستاوردهای درمانی در مرحله پیگیری نیز حفظ شده است. بر اساس نتایج حاضر، درمان فراشناختی به شیوه های گروهی و انفرادی بر درمان اختلال وسواس فکری- عملی موثر است و می توان از این درمان به شیوه های گروهی و انفرادی برای درمان اختلال وسواس فکری- عملی استفاده کرد.

اضطراب امتحان پدیده ای شایع در میان دانش آموزان و دانشجویان و از جمله مشکلات رایج نظام آموزشی است که تاثیرات مخربی بر عملکرد و همچنین سلامت جسمی و روانی افراد دارد. هدف این پژوهش بررسی تاثیر مداخله گروهی مدیریت استرس به شیوه شناختی رفتاری بر اضطراب امتحان دانش آموزان پسر داوطلب کنکور سراسری در شهر تهران است. پژوهش حاضر یک مطالعه نیمه تجربی با پیش آزمون و پس آزمون در دو گروه آزمایش و کنترل است. جامعه آماری، دانش آموزان مقطع پیش دانشگاهی منطقه 3 آموزشی شهر تهران و روش نمونه گیری به شیوه خوشه ای تصادفی بود؛ به این صورت که دو دبیرستان از این منطقه به تصادف انتخاب شده و سپس به صورت تصادفی، یکی از آن ها به عنوان گروه آزمایش و دیگری به عنوان گروه کنترل تعیین شدند. از هر یک از دبیرستان ها 13 نفر انتخاب شده و درگروه های آزمایش و کنترل قرار گرفتند. گروه درمان، 8 جلسه تحت مداخله گروهی مدیریت استرس به شیوه شناختی رفتاری قرار گرفتند. گردآوری داده ها به کمک پرسشنامه اضطراب امتحان انجام شد. نتایج تحلیل کواریانس نشان داد میانگین نمرات اضطراب امتحان گروه آزمایش نسبت به گروه گواه در مرحله پس آزمون کاهش معناداری پیدا کرد (001/0P= ) و این کاهش در مرحله پیگیری نیز مشاهده شد (001/0P= ) نتایج پژوهش حاکی از اثربخشی مداخله گروهی مدیریت استرس به شیوه شناختی رفتاری بر اضطراب امتحان داوطلبان کنکور سراسری است. این تاثیر در مرحله پیگیری نیز پایدار بوده است.