کلثوم حمیدی

این تحقیق با هدف بررسی رضایتمندی باغداران از تسهیلات بلاعوض آبیاری قطره ای و عوامل مؤثر بر آن انجام شده است. رویکرد کلی تحقیق، کمّی به روش توصیفی - همبستگی می باشد. جامعه آماری تحقیق، باغداران استفاده کننده از تسهیلات بلاعوض آبیاری قطره ای در شهرستان زنجان بین سال های 1396 تا 1401 بودند (142=N)، که تعداد 104 نفر از آنان به روش تصادفی طبقه ای نمونه گیری شدند. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه بود، که برای بررسی روایی آن از دیدگاه صاحب نظران حوزه آب و اعتبارات کشاورزی استفاده شد. پایایی پرسشنامه با استفاده از پیش آزمون و محاسبه ضریب آلفای کرونباخ (966/0-919/0=α) تأیید شد. طبق نتایج، در مجموع رضایتمندی باغداران از تسهیلات بلاعوض آبیاری زیر متوسط (7/2) بود. نتایج مقایسه میزان رضایتمندی از تسهیلات بین گروه های مختلف از باغداران موردمطالعه برحسب «نوع مالکیت منبع آب»، «سابقه شرکت در دوره های آموزشی آبیاری تحت فشار»، «موقعیت مکانی باغ»، «نوع مالکیت باغ»، «محل سکونت»، «زمینه شغل اصلی» و «عضویت در تشکل ها» تفاوت معنی داری نشان داد. طبق نتایج همبستگی، بین میزان رضایتمندی از تسهیلات با متغیرهای «قدمت باغ»، «مساحت باغ»، «سطح اجرای آبیاری قطره ای در باغ» رابطه منفی و معنی دار و با متغیرهای «سابقه استفاده از آبیاری تحت فشار»، «ویژگی های اجتماعی- ارتباطی» و «ویژگی های آموزشی- اطلاعاتی» رابطه مثبت و معنی دار وجود داشت. همچنین بر اساس نتایج تحلیل رگرسیونی (35/0= R2adj)، به ترتیب چهار متغیر «ویژگی های آموزشی- اطلاعاتی»، «مزیت کاهش هزینه های تولید و بهبود راندمان منابع تولید»، «مساحت باغ» و «مزیت بهبود مدیریت زمان و مصرف آب آبیاری» به میزان 35 درصد از تغییرات متغیر رضایتمندی باغداران از تسهیلات را تبیین می کنند.

موضوع باغ شهر از ابتدای پیدایش تاکنون همواره با نظرات موافق و مخالف بسیاری روبرو بوده است. پژوهش حاضر با هدف تحلیل پیامد های توسعه ی باغ شهر ها و ارائه ی راهکار هایی برای بهبود این طرح صورت گرفت. در این پژوهش از روش تحقیق نظریه مبنایی یا داده بنیان استفاده شد که در آن گرد آوری اطلاعات مورد نیاز با استفاده از مصاحبه نیمه ساختارمند با نمونه ای 32نفره از اعضای هیأت علمی دانشگاه زنجان و کارشناسان جهاد کشاورزی شهرستان زنجان صورت گرفت. با تحلیل محتوای متن مصاحبه ها تعداد 101 گزاره ی مفهومی در ارتباط با موضوع توسعه ی باغ شهر ها استخراج شد. مفاهیم طیّ سلسله مراتب کد گذاری در نظریه ی مبنایی در قالب 23گزاره ی مقوله ای و سه دسته موضوعی شامل پیامد های مفید، پیامد های منفی و راهبرد های بهبود گروه بندی شدند که هر یک جنبه ای از موضوع توسعه ی باغ شهر ها را بیان می کنند. نتایج نشان داد پیامد های مفید ناشی از توسعه ی باغ شهر ها بیشتر متوجه صاحبان باغ شهر ها است در حالیکه پیامد های منفی این طرح کل افراد جامعه را در بر می گیرد. بر اساس نتایج تحقیق، راهبرد های بهبود پروژه ی باغ شهر ها در زنجان در هفت دسته شامل محوریت بحران آب در صدور مجوز و نحوه ی بهره برداری، اعمال دقیق مدیریت پیشگیری از احداث و توسعه ی غیر اصولی، اقدامات نظارت - علمی قبل از احداث، کاهش تقاضای شهروندان برای احداث باغ شهر ها، ترویج تولید محوری در کنار تفریح، استفاده از توانمندی های فارغ التحصیلان کشاورزی و تلفیق آموزش و گردشگری در مدیریت باغ شهر ها طبقه بندی شد.