علی جهانگیری لیواری

این پژوهش ابتدا مربوط بودن سودها و ارزش دفتری را بررسی کرده و بعد به تأثیر مشکل نمایندگی جریان های نقد آزاد بر مربوط بودن سودها و ارزش دفتری پرداخته است. برای آزمون مربوط بودن سودها و ارزش دفتری از مدل قیمت اولسون استفاده شد. آزمون فرضیه های پژوهش روی یک نمونه نودوهفت تایی از شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، در بازه زمانی 89-82 انجام گرفته است. نتایج بیان می کند که ارزش دفتری هر سهم در شرکت های دارای مشکل نمایندگی جریان های نقد آزاد و شرکت های فاقد این مشکل، ارزش مربوط نیست. همچنین نتایج بیانگر آن است که سود هر سهم در شرکت های دارای مشکل نمایندگی جریان های نقد آزاد و شرکت های فاقد این مشکل ارزش مربوط است و مقدار مربوط بودن سود هر سهم در شرکت های دارای مشکل نمایندگی جریان های نقد آزاد کمتر است. بنابراین مشکل نمایندگی جریان های نقد آزاد دارای تأثیر منفی بر مربوط بودن سودها است.

پژوهش حاضر به مقایسه مدل های جریان های نقدی آزاد در ارزشگذاری شرکت می پردازد. از سه مدل «کاپلند»، «لن و پولسن» و «وردی» برای محاسبه جریان های نقدی استفاده شده است. برای ارزشگذاری نیز سه مدل «تنزیل جریان های نقدی آزاد»، «سود باقیمانده اولسون» و «تعدیل شده اولسون» مورد استفاده قرار گرفته است. برای آزمون فرضیه های تحقیق، داده های مربوط به 85 شرکت جمع آوری شدند و مورد آزمون قرار گرفتند. نتایج پژوهش نشان می دهد مدل تعدیل شده اولسون نسبت به سایر مدل ها از قدرت توضیح دهندگی بیشتری برخوردار است و جریان های نقدی آزاد محاسبه شده بر مبنای مدل های «لن و پولسن» ، «وردی» و «کاپلند» به ترتیب دارای بیشترین کارایی در مدل تعدیل شده اولسون برای تعیین ارزش سهام شرکت هستند.

سود حسابداری به منزله برجسته ترین متغیّر اطلاعاتی، نقش بسزایی در بازارهای مالی ایفا می کند و استفاده کنندگان اطلاعات مالی تصمیم های خود را بر پایه آن شکل می دهند. در این میان، ترکیب اجزای سود و نحوه محاسبه آن، از نظر انتخاب رویه های اختیاری حسابداری (توسط مدیران)، محتوای اطلاعاتی آن را که همان سودمندی اطلاعات برای تصمیم گیری است، به چالش کشیده است. در این تحقیق، نقش اقلام تعهّدی و جریان های نقد عملیاتی در تبیین رفتار بازدهی سهام شرکت های تولیدی پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران بررسی شده است. برای دستیابی به هدف تحقیق، محتوای اطلاعاتی افزاینده سود و جریان های نقد عملیاتی شرکت ها، به تنهایی و به صورت ترکیبی، در حضور متغیّر های سودهای گذرا (سود های غیرعملیاتی)، اندازه، اهرم مالی و فرصت های رشد با انتخاب نمونه ای متشکّل از 111 شرکت در دوره زمانی سال های 1383-1388 مقایسه شده است. یافته های تحقیق حاکی از برتری نسبی محتوای اطلاعاتی سود در مقایسه با جریان های نقد عملیاتی است. بر این اساس، ملاک گزینش شرکت ها سود عملیاتی گزارش شده است و سرمایه گذاران در مقایسه میان سود و جریان های نقد عملیاتی نسبت به سود، حساسیّت بیشتری نشان می دهند. بنابراین، با توجه به اهمیت موضوع، برقراری الزامات هدفمند، برای افزایش کیفیت گزارشگری و شفّافیت روزافزون جریان اطلاعاتی در بازار سرمایه ایران، هدفی ضروری به نظر می آید.