محمد شاذروی منش

رساله لوایح از متون معروف عرفانی است که به اقتدای سوانح شیخ احمد غزّالی نوشته شده است. ارادت عین القضات همدانی به مؤلف سوانح و ارتباط آن دو با یکدیگر، وجود نسخه ای از لوایح در مجموعه ای که تمهیدات عین القضات نیز در کنار آن آمده و بعضی عوامل دیگر، موجب شده است که این اثر به نام عین القضات شهرت یابد و یک بار نیز در ایران به نام او به چاپ برسد. این انتساب ناروا به بسیاری از کتاب ها و پژوهش های ادبی تسرّی یافته است. از سوی دیگر، در بعضی نوشته ها(اعم از فهرست ها، تاریخ های ادبیات و پژوهش های ادبی ـ عرفانی) جز از عین القضات، اشخاص دیگری مولّف لوایح معرفی شده اند. در این مقاله، با استناد به شواهد درون متنی و برون متنی، انتساب لوایح به عین القضات مردود دانسته شده است و حمید الدّین ناگوری، از صوفیان حوزه شبه قارّه هند در قرن هفتم، مؤلف این اثر معرفی می شود.