سیدعلی قاسمی

هنگامی که بخشی از اندام تحت عمل آمپوتاسیون قرار می گیرد مفصل واقع در سطح فوقانی محل آمپوتاسیون برای حفظ و توسعه دامنه حرکتی به تمرینات کششی موثر نیاز دارد. تمرینات کششی ایستا و PNF از رایج ترین این روش ها هستند که عموما در افراد سالم از آنها استفاده می شود. بنابراین هدف تحقیق حاضر بررسی و مقایسه دو روش کششی ایستا (S.S) و (HR) PNFبر دامنه حرکتی مفصل زانوی افراد ورزشکار قطع عضو از ناحیه زیر زانو است. انتخاب نمونه ها به منظور همسان سازی نمونه ها از نظر طول استمپ از میان معلولان قطع عضو به صورت گزینشی صورت گرفت. آزمودنی ها شامل 19 مرد ورزشکار قطع عضو از ناحیه زیر زانو و با میانگین سنی 5±35 و طول استمپ 7±19 بود که به طریق تصادفی به دو گروه تمرینات کششی ایستا به تعداد 9 نفر و گروه تمرینات PNF به تعداد 10 نفر تقسیم شدند. اطلاعات پزشکی _ ورزشی و آنتروپومتریکی آنان جمع آوری و سپس آزمودنی ها با پر کردن رضایت نامه داوطلبانه در تحقیق شرکت کردند. تمامی اندازه گیریهای دامنه حرکتی (ROM) در پیش آزمون و پس آزمون با روش آزمون باز کردن زانو به صورت فعال (AKET) با یک آزمایشگر و با انعطاف سنج لیتون انجام گرفت که دارای اعتبار 90% تا 99% است. برنامه تمرینی هر دو گروه شامل 12 جلسه تمرین 20 دقیقه ای مشتمل بر 5 دقیقه رکاب زدن روی دوچرخه کارسنج با بار 50 وات به منظور گرم کردن و سپس تمرینات کششی ویژه هر یک از گروهها بود. جلسات تمرینی گروه اول (S.S) در روزهای فرد انجام و مشتمل بر 5 نوع حرکت کششی با 4 بار تکرار بوده است. جلسات تمرینی گروه دوم (PNF) در روزهای زوج انجام و مشتمل بر سه مرحله انقباض ایزومتریک حداکثر Relaxation و سپس یک انقباض ایزوتونیک حداکثر بوده است. در پایان جلسات تمرین پس آزمون انجام و داده های مربوط در سطح P?0.95 و با استفاده از نرم افزار آماری SPSS مورد آزمون قرار گرفت. ابتدا از آزمون T همبسته جهت مقایسه نتایج حاصل از پیش آزمون و پس آزمون در هر گروه استفاده شد و سپس برای مقایسه هر دو گروه کشش ایستا و PNF با یکدیگر از روش T استیودنت در سطح P?0.95 استفاده و نتایج ذیل بدست آمد : هر دو برنامه تمرینی روش کشش ایستا و PNF(HR) بر دامنه حرکتی مفصل زانو افزایش معنی داری را نشان داده است (a=0.05). بین دو روش تمرینی کششی ایستا و PNF(HR) در افزایش ROM مفصل زانوی آزمودنی ها تفاوت معنی داری مشاهده نشد. تحقیق مذکور تاثیر تمرینات انعطاف پذیری را در بهبود دامنه حرکتی مفصل زانوی معلولان قطع عضو نشان داد و بر ضرورت انجام برنامه تمرینی کششی ایستا و PNF از سوی مربیان برای بهبود آمادگی جسمانی و توانبخشی معلولان قطع عضو تاکید ورزید