محمدسعید ذکائی

تحولات ساختاری و ارزشی برآمده از چرخش فرهنگی در جوامع معاصر، به موازات رشد، توجه به مقولة حافظه را به دنبال داشته است. حافظة فرهنگی به ابزار مهمی در تولید گفتمان ها و بازنمایی ها و نیز شکل دهی هویت فرهنگی گروه های اجتماعی و ارتباط با بسیاری از نهادها و ساختارهای اجتماعی تبدیل شده است. پیوند حافظه با فرهنگ عامه پسند و نقش صنایع فرهنگی در تولید، بازآفرینی یا تغییر حافظه های فرهنگی اهمیت استراتژیک آن را در سیاست فرهنگ توضیح می دهد. مقالة حاضر در پی تشریح زمینه ها، کارکردها و آثار رواج مطالعات حافظه به عنوان یک سنت آکادمیک بین رشته ای و معرفی رویکردها و نیز روش های عمدة آن به ویژه در سنت مطالعات فرهنگی است. مطالعات حافظه، علاوه بر افزودن دستورکار هایی پراهمیت در مطالعة زندگی روزمره و فرهنگ عامه پسند، سهم زیادی نیز در پیوند علوم انسانی و اجتماعی و درک بهتر از پیچیدگی های فرآیندهای اجتماعی و فرهنگی دارد.