محبوبه حاجیان

چکیده: هدف پژوهش حاضر بررسی عوامل روان¬شناختی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی مؤثر بر اشتغال و بیکاری دانش¬آموختگان رشته-های روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه الزهراء (س) از دیدگاه خود آن¬ها است. روش تحقیق، توصیفی و استنباطی و از نوع پس¬رویدادی است. تجزیه و تحلیل دادههای تجربی، از طریق - پرسشنامه محقق-ساخته (عوامل مؤثر بر اشتغال و بیکاری دانشآموختگان)، عوامل روان¬شناختی از طریق دو پرسشنامه - خودکارآمدی عمومی شرر و - منبع مهار شغلی اسپکتور، به¬دست آمده است. در این تحقیق، میزان اشتغال دانش¬آموختگان تهرانی و شهرستانی و میزان اشتغال به کار مرتبط با رشته تحصیلی آن¬ها بررسی شد. هم¬چنین، نگرش دانشآموختگان در رابطه با عوامل روانشناختی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی مؤثر بر اشتغال و بیکاری دانش¬آموختگان، مورد آزمون قرار گرفت. گروه نمونه تحقیق، شامل 130 نفر از دانشآموختگان رشتههای روانشناسی و علوم تربیتی، طی سا¬های 1374 تا 1386 بود. یافته¬ها نشان میدهد دانشآموختگان تهرانی بیش از دانشآموختگان شهرستانی، اشتغال به¬کار دارند،2/77 درصد نیز مشاغل مرتبط با رشته تحصیلی خود را به¬دست آوردهاند. هم¬چنین بین نگرشهای دانشآموختگان (شاغل و بیکار) نسبت به عوامل اقتصادی و اجتماعی تفاوت معناداری وجود ندارد. در حالی¬که در نگرشهای دانشآموختگان نسبت به عوامل روانشناختی و فرهنگی، تفاوت معناداری وجود دارد. هم¬چنین مهار شغلی دانشآموختگان بیکار از طریق خودکارآمدی آن¬ها قابل پیشبینی است. از این¬رو، راهنمایی حرفهای، مشاوره شغلی، آموزشهای آماده¬سازی شغلی و کسب مهارت¬های مناسب برای ورود موفقیت¬آمیز به بازار کار برای دانشآموختگان دانشگاهی پیشنهاد می¬گردد.

پژوهش حاضر با هدف بررسی ارتباط بین سلامت عمومی و نوع نوبتکاری در 80 نفر از کارکنان شرکت تولیدی تهران سفالین ورامین، انجام شده است. سلامت کارکنان در هنگام کار باعث افزایش کارایی کل سیستم می گردد، در حال حاضر بخش قابل توجهی از سیستم های تولیدی به نوبتکاری اختصاص داشته و به تبع آن توجه به وضعیت کارکنان نوبتکار، اهمیت زیادی دارد. تحقیق حاضر ضمن معرفی اجمالی شرایط نوبتکاری و کاهنده سلامت عمومی ناشی از چنین شرایطی، در بیان راهکارهای بهبود شرایط کاری برای کارکنان نوبتکار با توجه به تجربیات محققین در ایران و برخی از کشورهای جهان می پردازد. در این پژوهش از پرسشنامه سلامت عمومی ( GHQ- 28 سؤالی) با اعتبار 86/0 و روایی مورد تایید و هم چنین از فرم سوالیه اطلاعات فردی و شغلی–حرفه ای جهت جمع آوری داده های تحقیق استفاده شده است. علاوه بر این، آمار توصیفی و استنباطی ( tدو گروه مستقل و تحلیل رگرسیون چند متغیری) به منظور تجزیه و تحلیل داده های آماری به کار گرفته شدند. یافته ها نشان داد که تفاوت معناداری بین سلامت عمومی نمونه های تحقیق که در نوبتکاری 12 ساعته اشتغال به کار دارند، در مقایسه با کارکنان در شرایط نوبتکاری 8 ساعته، مشاهده نمی شود. اما ارتباط معناداری بین سن، تحصیلات، سابقه کار، حقوق و نوع نوبتکاری با سلامت عمومی کارکنان (01/0=α)، مشاهده می شود. ارتباط معنی داری بین حقوق و نوبتکاری با سلامت عمومی کارکنان مشاهده می شود. ارتباط معناداری بین سن، تحصیلات، سابقه کار، حقوق و سلامت عمومی با نوع نوبتکاری کارکنان (01/0=α)، مشاهده می شود. نتایج این پژوهش حاکی از آن است که بین دو متغیر سلامت عمومی و نوبتکاری، ارتباط معناداری وجود دارد. بنابراین، به علت اهمیت متغیرهای روان شناختی و تأثیر آن ها بر سلامت عمومی کارکنان، پیشنهاد می گردد انجام این گونه تحقیقات در واحدهای صنعتی افزایش یابد.