بهاءالدین حمدی

در حدود 200 گنبد نمکی در جنوب کوه های زاگرس و خلیج فارس وجود دارد در بعضی از مناطق گنبدهای نمکی دارای فرو چاله های کارستی هستند. و در نتیجه ویژگی های خاصی به ساختارهای طبیعی و مورفولوژی و همچنین تاثیر بر روی کیفیت آب های سطحی و زیر زمینی منطقه دارند. هدف از این پژوهش بررسی مورفولوژی کوه نمک جهانی با استفاده از روش های میدانی، عکس های هوایی، ماهواره ای، نقشه توپوگرافی و تهیه نقشه 1:50000 زمین شناسی و سپس به بررسی و شناخت پدیده های درونی و بیرونی در شکل دهی مورفولوژی و شناخت پدیده های که محصول مشترک این دو هستند. عمده ترین پدیده کارستی در گنبد نمکی جهانی فرو چاله ها هستند. پراکندگی فرو چاله ها از طریق عکس های هوایی1:20000 و 1:40000 و مطالعات میدانی مورد مطالعه قرار گرفته است. فرو چاله ها با توجه به فرم های مختلف، عمده ترین آن ها به شکل قیفی و کاسه ای یا اشکال هندسی دایره ای و تک حفره ای یا چند حفره ای هستند. فرو چاله ها با توجه به شیب و ارتفاع، اندازه و تعداد آن ها تغییر پیدا می کند و در اکثر نقاط به صورت پراکنده وجود دارند. به نظر می رسد که نیروی های تکتونیکی در توسعه آ ن ها نقش نداشته یا کم داشته (فرو چاله های تکتونیکی بر ا ثر گسله ها به وجود آمده اند و در اطراف گسل ها وجود دارند). از دیگر پدیده های کارستی چشمه های آب شور و آب معدنی است که در داخل و اطراف این گنبدنمکی وجود دارد. کارن های شیاری، لغزش، درزهای نمکی که بعضی منشا تکتونیکی و بعضی دیگر بر اثر انحلال به وجود آمده است، غارها، گالری های انحلالی، ستون های انحلالی که به نام دودکش جن معروف هستند و .... از فرم های مهم کارستی در منطقه مورد مطالعه محسوب می شوند.