عادل امیرخانلو

هدف: این پژوهش به منظور مقایسه اثر بخشی درمان شناختی- رفتاری با آموزش هوش هیجانی بر سازگاری اجتماعی نوجوانان مبتلا به اختلال سلوک انجام شد. روش پژوهش: روش پژوهش حاضر، نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری با گروه گواه (دو گروه آزمایش و یک گروه گواه) بود. جامعه آماری پژوهش را کلیه نوجوانان مبتلا به اختلال سلوک که درکانون اصلاح تربیت تهران در سال 1398حضور دارند، تشکیل دادند. نمونه ازبین افراد آزمودنی های مبتلا به اختلال سلوک غربال شدند، 45 نفر از نوجوانان به صورت تصادفی در سه گروه (دو گروه آزمایش و یک گروه گواه هر گروه 15 نفر) جای گرفتند. نمونه گیری، در مرحله انتخاب آزمودنی ها به صورت هدفمند و در مرحله جایگزینی در گروه های آزمایش و گواه به صورت تصادفی انجام گرفت. گروه آزمایش اول در طی هشت جلسه براساس پروتکل شناختی- رفتاری اسمیت (2000) و گروه آمایش دوم طی هشت جلسه براساس پروتکل آموزش هوش هیجانی برادبری و گریوزف (2001) تحت آموزش قرار گرفتند اما گروه گواه در لیست انتظار قرار گرفت. ابزار گردآوری داده ها در این تحقیق پرسشنامه سازگاری اجتماعی کالیفرنیا (1953) بود. جهت تحلیل داده ها از آزمون تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر استفاده شد. یافته ها: نتایج حاصل از تحقیق نشان داد که درمان شناختی- رفتاری و آموزش هوش هیجانی بر افزایش سازگاری اجتماعی (49/6=F، 003/0=P)، قالب های اجتماعی (74/57=F، 001/0>P)، مهارتهای اجتماعی (33/7=F، 002/0=P)، علائق ضد اجتماعی (73/7=F، 001/0>P)، روابط خانوادگی (34/4=F، 010/0=P)، روابط مدرسه ای (13/4=F، 045/0=P) و روابط اجتماعی (97/4=F، 018/0=P) نوجوانان مبتلا به اختلال سلوک اثربخش است. همچنین مقایسه دو گروه آزمایش نشان داد که درمان شناختی-رفتاری تاثیر بیشتری در افزایش سازگاری اجتماعی نوجوانان دارد (001/0>P). نتیجه گیری: می توان نتیجه گرفت که درمان شناختی- رفتاری و آموزش هوش هیجانی بر افزایش سازگاری اجتماعی نوجوانان مبتلا به اختلال سلوک موثر بود.