پویا پروین

 گسترش ارتباطات در جهان امروز، منجر به افزایش روابط میان بسترهای فرهنگی مختلف در زمینه های گوناگون شده است و ظهور مفاهیمی چون دهکده جهانی، جهانی شدن و فرهنگ زایی از نتایج آن می باشد. چالشی که اکنون جهان به خود می بیند، نحوه ارتباط فرهنگ ها در ساختارهای ارزشی متفاوت با یکدیگر است. معماری به عنوان یکی از عواملی که بیشترین اثرپذیری از فرهنگ را دارد، متأثر از این گسترش ارتباطات بوده و نیازمند پاسخی مناسب در راستای تحقق مبانی مراودات فرهنگی است. بسیاری از پژوهشگران حوزه معماری و معماری منظر به بررسی اثرگذاری فرهنگ بر معماری پرداخته اند و اصولی را برای این موضوع ارائه کرده اند. اکنون وجود ارتباط فراوان میان بسترهای فرهنگی مختلف در جهان، این مسئله را طرح می کند: آن محیطی که تحت تأثیر دو یا چند واحد فرهنگی مختلف شکل بگیرد، از چه مبانی پیروی می کند؟ در این راستا، ابتدا پژوهش های پیشین درخصوص تأثیر منظر از فرهنگ بررسی شده و بحث با محوریت ویژگی های فرهنگی دو کشور ایران و عمان مورد تحلیل قرار گرفته اند. روش پژوهش نیز شامل تحلیل تطبیقی نظریات موجود در شکل گیری منظر بین فرهنگی و معماری متأثر از فرهنگ و متناسب سازی مفاهیم و نظریه ها با واقعیت های میدانی است. در نتیجه با ارائه شناسه های مشترک منظرین تأثیرپذیرفته از فرهنگ هر دو سرزمین، چنین بیان شده است که معماری و منظر ایران و عمان دارای هویت بسیار نزدیک بوده و بنابراین شکل گیری چارچوب های منظر بین فرهنگی میان این دو بستر امکان پذیر خواهد بود. در آخر جهت تحقق هدف، به بهره مندی از ارزش های فرهنگی مشترک، استفاده از سازوکارهای شکل دهنده معماری و منظر تأثیر پذیرفته از فرهنگ همسو، به کارگیری مصالح مشابه و بوم آورد هر دو سرزمین، رجوع به نمادها و الگوهای مشترک دو فرهنگ با تکیه بر زیرساخت های اعتقادی و مذهبی واحد و پرهیز از تأکید بر ساختارهای ضد ارزش، توصیه شده است.