تعلیم کتاب در قرآن و رابطه ی آن با کارکرد اخلاقی نظام آموزش (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
در آیاتی از قرآن کریم، تعلیم کتاب و حکمت به عنوان یکی از خدمات بزرگ پیامبران به جوامع بشری معرفی، و این تعلیمات با اهداف اخلاقی مانند تزکیه نفوس مرتبط دانسته شده است. مفسران مسلمان معمولاً این آیات را به معنای آموزش محتوای کتاب آسمانی و تأثیر آن بر رشد اخلاقی افراد تفسیر کرده اند؛ زیرا تعالیم اخلاقی بسیاری در این محتوای آموزشی گنجانده شده است. این مطالعه به بازنگری در این تفسیر می پردازد و با بررسی شواهدی از جوامع باستانی و تطبیق آن ها با آیات قرآنی، فرضیه جدیدی را مطرح می کند: مهم ترین کارکرد تعلیم کتاب در جوامع قدیم تأسیس نهاد آموزش بوده، و این تأسیس ارتباط مستقیمی با رشد اخلاقی افراد داشته است. بنابراین، قرآن کریم برای توسعه بینش اخلاقی، تأسیس نهاد آموزش را ضروری می داند و این نهاد را نه فقط به خاطر آموزش های اخلاقی محتوای کتاب آسمانی، بلکه به دلیل تأثیرات بنیادینی که تحصیل نهادین بر بینش های اخلاقی فرد دارد، ارج می نهد. این مطالعه بررسی می کند که چگونه قرآن با تأکید بر تعلیم کتاب، از نظام آموزش نهادین و نیز غیرنهادین حمایت می کند و هر دو نظام را برای رشد اخلاقی ضروری می شناسد.The Instruction of the Book (Ta‘līm al-Kitāb) in the Qur’ān and its Relationship with the Ethical Function of the Educational System
In several verses of the Qur'ān , teaching ‛al-Kitāb & al-Ḥikma’ is presented as a significant service provided by various prophets to human societies. In some instances, a syntagmatic relationship is established between the teaching of al-Kitāb & al-Ḥikma and the moral objectives of the prophets, such as the purification of souls. Muslim commentators have often interpreted these verses to mean that teaching al-Kitāb refers to educating the content of the heavenly book, i.e., the Qur'ān , and its connection to moral development is due to the abundance of moral teachings within. This study reassesses this understanding by examining evidence from ancient societies and Qur'ānic verses to propose a new hypothesis: the primary function of teaching al-Kitāb in ancient societies was to establish educational institutions. The crucial link between educational institutions and moral development led the Qur'ān to emphasize the necessity of teaching al-Kitāb . From this perspective, the Qur'ān places special importance on establishing educational institutions for moral insight. This includes institutional education itself, temporarily stepping away from daily work to acquire knowledge, and the profound impact this education has on moral insights. The study reviews the transformation in the educational system of Arab society with the advent of Islam and argues that the Qur'ān , by emphasizing the education of al-Kitāb as a significant goal of the Prophet Muḥammad's mission, supported both institutional and non-institutional education systems, recognizing the necessity of both for moral growth.
تبلیغات
