مطالعه ساختار گفتگو محور داستان قرآنی حضرت سلیمان (ع) و ملکه سبا بر اساس نظریه منطق مکالمه ای میخائیل باختین (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
استفاده از رویکردهای نظریه های نوین در تجزیه و تحلیل متون دینی از منظر علوم انسانی و اجتماعی، منجر به کشف زوایا و ابعاد نوآورانه این نوشتارها می شود. قرآن کریم و داستان های آن، همچون آیینه تمام نمای حقایق زنده و تاریخی، همواره با اعجاز زبان شناسی و بلاغی و همچنین محتوای عبرت آموز، حاوی معانی بلند و عمیق هستند. این داستان ها با گفتمان های برهانی و انذارآلود همواره برای مخاطبان خود درک بهتری از دین و کاربست راهبردهای عملی آن ارائه می دهند. از جمله این قصص قرآنی می توان به داستان گفتگوی حضرت سلیمان(ع) و ملکه سبا اشاره کرد که شخصیت های آن تلاش دارند به وسیله دلایل منطقی و برهان عقلانی و گاه با چاشنی انذار و تهدید به تبیین مواضع خود بپردازند. از آنجا که این داستان ارتباط عمیقی با مفاهیم زبان شناسی، جامعه شناختی و همچنین آموزه های بلند دینی و عرفانی دارد، لذا در این پژوهش تلاش شده با روش تحلیلی توصیفی، اجزاء و ساختار اخلاقی و عبرت آموز داستان مذکور را بر اساس چهار شاخصه پرکاربرد منطق مکالمه ای میخائیل باختین مورد بررسی قرار داده و کاربست و میزان تأثیر هرکدام را تبیین نماید. یافته های تحقیق بیانگر آن است که داستان مذکور از خصائص چهار مؤلفه گفتار دوسویه یا بینامتنیّت، عبارات پرسشی، ادوات دستوری و امری و همچنین کرونوتوپ (زمان - مکانی) برخوردار است.Studying the Dialogue Ooriented Structure of the Qur'anic Story of Solomon (PBUH) and the Queen of Sheba based on Mikhail Bakhtin's Theory of Conversational Logic
Quran Karim and its stories, are like a full-view mirror of living and historical facts, always with its linguistic and rhetorical miracles as well as its instructive, objective and concrete content as a guide and standard of action, generation after generation for people containing high and deep moral, human and social meanings And they are mystical And also, with argumentative and warning discourses, they provide the audience with a better understanding of religion and the application of its practical strategies in drawing the moral-human path of daily life. Using the linguistic approaches of modern theories such as Bakhtin's "conversational logic" in the analysis of the narrative texts of the Holy Quran from the perspective of humanities and social sciences, leads to the discovery of innovative angles and dimensions of such writings. One of the prominent examples of these stories, which is told in verses 20 to 44 of Surah Mubaraka Naml, is the story of Hazrat Suleiman and the Queen of Sheba, which first began with his conversation with Hudhud about the events of the land of Sheba and then followed by writing letters, meeting and talking with Balqis; The queen of that land arrives. This story is told on a page of history; But at the same time, it has a deep connection with linguistic, sociological concepts, as well as high religious and mystical teachings. The above mentioned story is based on dialogue-oriented logic as well as value, moral and instructive principles, and its characters, while interacting and conversing with their audience, explain their positions through rational arguments and arguments, and sometimes with warning and threats And it is this feature of polyphony and conversation that determines the necessity of examining the said story based on Bakhtin's "conversational logic" theory. In this regard, the present research tries to investigate the components and structure of the mentioned story based on the frequent components of the mentioned theory with analytical-descriptive method and library study, and explain the application and the degree of influence of each of them. The findings indicate that the story of Hazrat Suleiman and the Queen of Sheba is one of the characteristics of the four basic components of conversational logic; That is, two-way speech or intertextuality on both linguistic and content levels, question phrases as provocative tools, grammatical tools, as well as the two concepts of Tay Al-Arth and tarfat al-ain as chronotope (al-zamkanah) have.
تبلیغات
