ائتلاف نظامی «عملیات نگهبان» و بررسی سیاسی – حقوقی منازعات ایران و آمریکا در خلیج فارس (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
درکنوانسیون حقوق دریاها ۱۹۸۲ شاهد یکسری قواعد و مقرراتی هستیم که تلفیقی از قواعد عرفی و قراردادی جدیدی هستند و از جمله نوآوری های آن به شمار می روند که تدوین آنها نیز صرفاً به منظور هماهنگی دیدگاه های سیاسی-نظامی قدرت های بزرگ و نظریات مبتنی بر امنیت ملی، حفظ تمامیت ارضی و منابع اقتصادی کشورهای در حال توسعه یا توسعه نیافته بوده است. موضوعاتی مانند عبور ترانزیت، عرض دریای سرزمینی و... که در آن کنوانسیون تصویب و اجرایی شده، به دلیل عدم انطباق کامل آنها با قواعد عرفی، چالش های زیادی را برای دولت هایی به وجود آورده است که عضو کنوانسیون نشده اند. یکی از این چالش ها که ریشه و ماهیتی سیاسی دارد، تفسیرهای موسع یا مضیق درخصوص عبور ترانزیت و عرض دریای سرزمینی و اّعمالی هستند که به دلیل اهمیت فوق العاده اقتصادی که تنگه هرمز برای دنیا دارد، بین دو قدرت منطقه ای و جهانی، یعنی ایران و امریکا شکل گرفته است و از سال ۲۰۱۹ برخلاف آنچه که در جنگ نفت کش ها در خلیج فارس شاهد بودیم و تقابل نظامی-عملیاتی آن تنها به امریکا و کشورهای حوزه خلیج فارس محدود می گردید، این بار با شکل گیری یک ائتلاف نظامی با عنوان عملیات نگهبان، صورتی فرامنطقه ای و بین المللی به خود گرفته است. در این نوشتار تلاش داریم با فرض گرفتن عضویت ایران در کنوانسیون حقوق دریاها به این سؤال که «راهکارهای حقوقی ایران در مواجهه با چنین اقدام عملیاتی ای که ممکن است سبب بروز درگیری جدی در تنگه هرمز شود، چیست؟» به شیوه تحقیق کتابخانه ای پاسخ دهیم.The Military Coalition of "Operation Sentinel " and The Political-Legal Investigation of Iran-US Conflicts in The Persian Gulf
The 1982 United Nations Convention on the Law of the Sea (UNCLOS) introduces a set of legal frameworks representing a synthesis of customary international norms and newly codified treaty-based regulations. These provisions constitute some of the Convention’s most notable innovations and were primarily formulated to reconcile the strategic-military interests of major powers with the national security concerns, territorial integrity, and economic resource protection of developing and underdeveloped States. Key provisions of the Convention, such as those related to transit passage and the breadth of the territorial sea, have generated significant challenges for non-signatory States due to their partial divergence from established norms of customary international law. One prominent challenge, inherently political in nature, pertains to the divergent interpretations—either expansive or restrictive—of the right of transit passage and the measurement of the territorial sea. These legal ambiguities have gained heightened importance in the context of the Strait of Hormuz, a strategic chokepoint of exceptional global economic significance. Since 2019, a new geopolitical configuration has emerged. This contrasts with the earlier phase of the “Tanker War” in the Persian Gulf, which was largely confined to operational-military confrontations between the United States, Gulf Cooperation Council (GCC) States, and Iran. Within the framework of Operation Sentinel, a multilateral maritime security initiative, the conflict has assumed a transregional and international dimension. This study, using doctrinal legal research methods (library-based analysis), seeks to explore the following question under the hypothetical assumption of Iran’s accession to UNCLOS: What legal strategies and mechanisms are available to Iran in response to operational measures that could potentially escalate into serious conflict within the Strait of Hormuz.
تبلیغات
