شیوه های نظارت بر مصوبات شوراهای فراقوه ای در نظام حقوقی ایران (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
در جمهوری اسلامی ایران در کنار مجلس شورای اسلامی نهادهای دیگری را نیز می توان مشاهده کرد که به قاعده گذاری در حدود متفاوت می پردازند. شوراهای فراقوه ای نظیر شورای عالی انقلاب فرهنگی، شورای عالی فضای مجازی، شورای عالی هماهنگی اقتصادی سران قوا از این دست هستند. با پذیرش این واقعیت که شوراهای فراقوه ای در نظام حقوقی ایران قواعد حقوقی وضع می کنند، مسئله ای که بسیار مهم به نظر می رسد سازکار نظارتی به منظور بررسی رعایت وضع قاعده در حوزه صلاحیت توسط این نهادها و مغایرت یا عدم مغایرت یا مطابقت با هنجارهای برتر در جریان قاعده گذاری است. این پژوهش با رویکرد توصیفی تحلیلی به دنبال پاسخ به این پرسش است که با چه شیوه ای نظارت بر مصوبات این شوراها قابل تحقق است. نظارت بر مصوبات شوراهای فراقوه ای از چند طریق نظارت مردمی و همگانی، نظارت رئیس جمهور به جهت ریاست بر این شوراها، نظارت مقام رهبری، و نظارت شرعی فقهای شورای نگهبان ممکن دانسته شد. هرچند نظارت قضایی دیوان عدالت اداری طبق قانون جدید دیوان در سال 1402 با ملاحظاتی همراه است، نظارت عام قضات محاکم در ارتباط با مصوبات این گونه شوراها نیز قابل تأمل است. همچنین نظارت هیئت عالی نظارت بر حسن اجرای سیاست های کلی نظام و شورای نگهبان بر مصوبات شوراهای فراقوه ای نیز پیشنهاد شد.Methods of Oversight on the Resolutions of Extra-Governmental Councils in the Legal System of Iran
In the Islamic Republic of Iran, alongside the Islamic Consultative Assembly, there are other institutions that engage in rule-making within varying scopes. Extra-governmental councils such as the Supreme Council of Cultural Revolution, the Supreme Council of Cyberspace, and the Supreme Council for Economic Coordination of the Heads of Branches are examples of this. A significant issue arises from the acceptance of the fact that extra-governmental councils in the Iranian legal system create legal rules. The critical concern is the oversight mechanism to examine compliance with rule-making within the jurisdiction of these institutions and whether their rules align or conflict with higher norms. This research, using a descriptive-analytical approach, seeks to answer the question of how oversight over the resolutions of these councils can be effectively implemented. Oversight of the resolutions of extra-governmental councils can be achieved through several means, including public and communal oversight, oversight by the President due to their leadership of these councils, oversight by the Supreme Leader, and religious oversight by the jurists of the Guardian Council. Although judicial oversight by the Administrative Justice Court, according to the new law enacted in 2023, comes with certain considerations, general oversight by judges regarding the resolutions of such councils is also worthy of reflection. Additionally, oversight by the High Supervisory Board for the proper implementation of the general policies of the system and the Guardian Council over the resolutions of extra-governmental councils has also been proposed
تبلیغات
