نقد و تحلیل جامعه شناختی کباب غاز جمال زاده؛ کتاب فارسی دوازدهم متوسطه: بر اساس اصول ساخت گرایی تکوینی لوسین گلدمن
آرشیو
چکیده
نقد جامعه شناختی ادبیات، دانش نو پایی است که در پی مطالعه تأثیر اجتماع بر ادبیات است و بالعکس. کباب غاز، داستانی طنزآمیز است که تصویری انتقادی از جامعه ایران در اوایل قرن بیستم ارائه می دهد. این پژوهش با استفاده از رویکرد ساخت گرایی تکوینی گلدمن، به بررسی ارتباط میان ساختار اثر ادبی و ساختار اجتماعی زمان نگارش آن می پردازد. به باور گلدمن، هر اثر ادبی نتیجه یک عقلانیت درونی آزاد است که به صورت مستقل از مقاصد آگاهانه نویسنده عمل می کند. در این تحلیل، مفاهیم کلیدی نظریه گلدمن از جمله جهان نگری، آگاهی ممکن، ارزش اثر، تحول شخصیت ها، هنر و ساختار معنادار مورد مطالعه قرار گرفته اند. نتایج پژوهش، نشان می دهد که جمال زاده از طریق شخصیت پردازی و موقعیت های طنزآمیز، تضادهای طبقاتی و ناهنجاری های اجتماعی دوران خود را به تصویر کشیده است. همچنین، این داستان بازتابی از جهان بینی روشنفکران انتقادی آن دوره است که خواهان اصلاحات اجتماعی و فرهنگی بودند. این مقاله استدلال می کند که کباب غاز نه تنها یک اثر ادبی، بلکه سندی تاریخی-اجتماعی است که درک عمیق تری از جامعه ایران در دوره گذار به مدرنیته را فراهم می آورد. تحلیل ساختاری داستان نشان می دهد که چگونه جمال زاده توانسته است مسائل پیچیده اجتماعی را در قالبی ساده و طنزآمیز برای مخاطب عام، قابل فهم سازد. در پایان، این پژوهش بر اهمیت مطالعه آثار ادبی مدرن در متون درسی از منظر جامعه شناختی تأکید می کند، چرا که چنین رویکردی می تواند به دانش آموزان در درک بهتر تاریخ اجتماعی و فرهنگی کشورشان کمک کند.Sociological criticism and analysis of Jamalzadeh’s kabab Ghaz: 12th grade Persian book: based on the principles of Lucien Goldmann's formative constructionism
Sociological criticism of literature is a nascent science that seeks to study the influence of society on literature and vice versa. Kabab Ghaz is a humorous story that presents a critical image of Iranian society in the early 20th century. This research, using Goldmann's formative constructionism approach, examines the relationship between the structure of a literary work and the social structure of the time it was written. According to Lucien Goldmann's theory, literary works reflect the ideology of social groups. According to Goldmann, every literary work is the result of a free internal rationality that operates independently of the author's conscious intentions. In this analysis, the key concepts of Goldmann's theory, including worldview, possible consciousness, work value, character evolution, art and meaningful structure, have been studied. The results of the research show that Jamalzadeh portrayed the class conflicts and social anomalies of his time through characterization and humorous situations. Also, this story is a reflection of the world view of the critical intellectuals of that period who wanted social and cultural reforms. This article argues that Kabab Ghaz is not only a literary work, but also a social-historical document that provides a deeper understanding of Iranian society in the period of transition to modernity. The structural analysis of the story shows how Jamalzadeh has been able to make complex social issues understandable to the general audience in a simple and humorous way. In the end, this research emphasizes the importance of studying modern literary works in textbooks from a sociological perspective, because such an approach can help students better understand the social and cultural history of their country.
تبلیغات
