توحید عرفانی، مبانی، انواع و درجات از منظر مقایسه مکتب سیدحیدر آملی و امام خمینی
آرشیو
چکیده
در این مقاله، توحید عرفانی بر پایه مبانی هستی شناسی، معرفت شناسی و انسان شناسی در اندیشه امام خمینی (ره) و سیدحیدر آملی و بر اساس روش تحقیق مقایسه ای و با استفاده از منابع کتابخانه بررسی شده است. همچنین، این تحقیق با هدف به دست آوردن نگرشی نو از توحید عرفانی و مراتب آن، با تطبیق دو شخصیت صاحب نظر عرفانی و با محوریت این پرسش صورت گرفت که: مبانی سه گانه نظری توحید عرفانی از منظر سیدحیدر آملی و امام خمینی (ره) چه اثری در گستره معنوی، انواع و درجات توحید داشته و پیامدهای پذیرش هر دیدگاه چه بوده است؟با تحقیق صورت گرفته به دست آمد که: امام خمینی (ره) بر این باور است که «توحید»، خدا را «در نهایت وحدت و بساطت دانستن» است و نیز همانند سیدحیدر بر این عقیده اند که دست بشر از شناخت و معرفت کُنه ذات یکتای حق، کوتاه است و کسی نمی تواند ذات یکتای حق را بشناسد؛ با این تفاوت که امام خمینی (ره) بر این نکته انگشت می نهد که توحید، اصل الاصول همه معرفت های انسانی است. در باب مراتب و درجات توحید نیز سیدحیدر آملی توحید را به الوهی و وجودی تقسیم می کند و توحید حقیقی را جامع هر دو می داند، ولی امام خمینی (ره) توحید را بر سه گانه توحید ذات، صفات و افعال، تفسیر و تحلیل می کند.همچنین، سیدحیدرآملی توحید اهل شریعت را فعلی، توحید اهل طریقت را وصفی و توحید اهل حقیقت را با حفظ مراتب پیشین، توحید ذاتی می داند، ولی امام خمینی (ره) با نگرشی دیگر، درجات توحید را در قالب ارکان توحید تبیین می کند و در این نگرش، توحید، چهار رکن و هر رکن سه درجه داردکه یک درجه، ظاهری و دو درجه، باطنی است و ازنظر ایشان، اسم تابع درجه ظاهری است؛ چنان که مسئله در اسماء الهی که به سه قسم است (اسماء ذاتی، صفاتی و افعالی) همین گونه است.متن
Mystical monotheism, basics, types and degrees From the point of view of comparing the school of Seyyed Haydar Amoli and Imam Khomeini (RA)
In this article, mystical monotheism has been investigated based on the foundations of ontology, epistemology and anthropology in the thought of Imam Khomeini )RA( and Seyyed Haydar Amoli and based on the comparative research method and using library resources. Also, this research was done with the aim of obtaining a new perspective on mystical monotheism and its levels, by comparing two masters of mystical opinion and focusing on this question: what is the theoretical basis of the three theoretical principles of mystical monotheism from the perspective of Seyyed Haydar Amoli and Imam Khomeini )RA( In the spiritual field, what are the types and degrees of monotheism and what have been the consequences of accepting each point of view?Through the conducted research, it was found that: Imam Khomeini )RA( believes that "monotheism" means "recognizing God as unity and simplicity in the end" and also likeSeyyed Heidar believes that human understanding and cognition fall short of comprehending the essence of the unique truth of God, and no one can truly know the unique essence of God. In contrast, Imam Khomeini emphasizes that monotheism is the foundation of all human knowledge. Regarding the ranks and degrees of monotheism, Seyyed Haider Amoli divides monotheism into divine and existential and considers true monotheism to include both, but Imam Khomeini )RA( interprets and analyzes monotheism on the threefold monotheism of essence, attributes and actions.
تبلیغات
