مضامین مذهبی در قصاید ناصر خسرو و تطابق آن با خط نگاره هاو کتیبه های دوره سلجوقی (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
ادبیات و به خصوص شعر همواره بستری برای ابراز عقاید و تمایلات احساسی و دینی و خواسته های اجتماعی بوده است و گویندگانی که قصد تبلیغ یا رساندن اعتقادات خود به دیگران داشته اند از شعر استفاده بیشتری نموده اند. ناصر خسرو شاعر قرن پنجم هجری که متعهد به دین اسلام و مذهب اسماعیلیه است، اشعار او پس از تحول فکری معنوی اش در خدمت تبلیغ دین و اعتقادات او قرار گرفته و قصاید وی اشعاری تعلیمی است که ضمن بیان احساسات قلبی گریزی به عناصر دینی و عقاید مذهبی خاص او دارد. ناصرخسرو در اغلب اشعارش با استفاده از صور خیال به بیان مطالبی درباره اسلام، تشیع، بزرگان دینی، اصول و فروع دینی بیان کرده است. در این پژوهش با جامعه آماری سی قصیده ابتدایی دیوان وی، به بررسی این تصاویر پرداخته شده و نتیجه این است که ناصر خسرو بیشتر از تشبیه که ویژگی سبک خراسانی است برای بیان احساسات خود استفاده کرده و عناصر دینی غالباً به عنوان مشبه به کار رفته اند. عناصر دینی در این قصاید عبارت اند از: قرآن و دین، مذهب تشیع و اسماعیلیه، انکار قضا و قدر، دوری از مادیات و نیا، برتری جان بر تن. این مضامین در کتیبه ها و خط نگاره های دوره سلجوقی نیز کاربرد فراوانی دارد.اهداف پژوهش:بررسی استفاده ناصرخسرو از عناصر دینی در تصویرسازی های خود.بررسی مضامین مذهبی در خط نگاره های کتیبه های سلجوقی.سؤالات پژوهش:ناصرخسرو از عناصر دینی در تصویرسازی های خود چگونه استفاده کرده است؟مضامین مذهبی در خط نگاره های کتیبه های سلجوقی چه جایگاهی دارد؟Religious Themes in Nasir Khusraw's Odes and Their Correspondence with Seljuk Inscriptions and Calligraphy
Literature, particularly poetry, has always served as a medium for expressing ideological, emotional, and religious sentiments, as well as social aspirations. Poets who intended to propagate or convey their beliefs to others have made extensive use of poetry. Nasir Khusraw, a poet from the fifth century AH, committed to Islam and the Ismaili sect, utilized his poetry after his spiritual transformation to promote his faith and beliefs. His odes are didactic poems that, while expressing heartfelt emotions, touch upon specific religious elements and sectarian beliefs. In most of his poems, Nasir Khusraw employs imaginative imagery to discuss Islam, Shiism, religious dignitaries, and the principles and branches of religion. This study examines these images using the first thirty odes from his divan as its statistical sample. The result shows that Nasir Khusraw predominantly used similes, characteristic of the Khorasani style, to express his emotions, with religious elements often serving as the compared elements. The religious elements in these odes include the Quran and religion, Shiism and Ismailism, rejection of fate and destiny, avoidance of materialism, and the superiority of the soul over the body. These themes are also extensively used in the inscriptions and calligraphy of the Seljuk period.Research Objectives: To investigate Nasir Khusraw's use of religious elements in his imagery.To examine religious themes in Seljuk inscriptions and calligraphy.Research Questions: How did Nasir Khusraw use religious elements in his imagery?What role do religious themes play in Seljuk inscriptions and calligraphy?
تبلیغات
