کاوش هایی از نشانه های زیباشناختی در آیات قرآن کریم (مطالعۀ موردی قَسَم و کاربردهای موضوعی آن) (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

قرآن کریم با داشتن عنوان الکتاب متضمن مباحث مهم و ارزشمندی است که به طور مستقیم یا غیر مستقیم در زندگی انسان دخیل است. از جمله مباحثی که خداوند در قرآن کریم به آن پرداخته است، مبحث قسم و مباحث مربوط به آن است. اسلوب قسم به عنوان یکی از اسالیب پربسامد در قرآن کریم، یکی از شیوه های تأکید و استوارسازی سخن است که خداوند متعال در آیات متعددی از قرآن کریم مواردی از قسم را ذکر کرده که نشانگر ارتباط ویژه بین یاد کننده قسم(خداوند) و آنچه که بدان قسم یاد شده، است. هر چه شأن و مقام یادکننده قسم بالاتر باشد حکایت از اهمیت بالای آن موضوع دارد. از منظر علمای نحو قسم جمله-ای است که با آن خبر مورد تأکید قرار می گیرد. از جمله نتایج پژوهش اینکه در آیاتی که به ذات اقدس الهی قسم یاد شده، هدف از این قسم، فرستادن رسولان الهی جهت اتمام حجت است. قسم در چنین آیاتی در قالب روایت و داستان گونه بیانگر جلوه زیبایی کاربرد قسم در قرآن است. میزان به کارگیری عناصر تأکید که قسم برجسته ترین نوع آن است، با توجه به عوامل پیرامونی متفاوت است و این نشان دهنده زیباشناسی قسم در آیات قرآن است و آن چیزی که به آن قسم یاد می شود باید ارجمندتر و شریفتر از آن چیزی باشد که به خاطر آن قسم یاد می شود.