نقد و بررسی مفهوم شهید و شهادت در اسلام از دیدگاه اتان کلبرگ (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

جایگاه ویژه شهادت و شهادت طلبی در اسلام توجه مستشرقان را به خود جلب نموده و در این میان، اتان کلبرگ نیز یکی از اسلام شناسانی است که به موضوع شهادت در پژوهش های خود پرداخته است؛ او اعتقاد دارد مفاهیم شهید و شهداء قبل از اسلام وجود داشته و شهادتی که در قرآن ذکر شده است همان مبارزه در راه خدا می باشد که از دین مسیح اقتباس گردیده است. کلبرگ با استناد به جنگ های مسلمانان در حیات پیامبر اکرم$ و پس از رحلت ایشان به این نتیجه می رسد که شهادت در اسلام با مفهوم قرآنی آن متفاوت بوده و نوعی خودکشی محسوب می شود، همچنین او معتقد است که حکم منع خودکشی در قرآن به صراحت بیان نشده است؛ لذا با استناد از کتب تاریخی، به این نتیجه می رسد که اسلام در مواقعی خاص خودکشی را جایز می داند. کلبرگ با ارائه مستنداتی از منابع و آثار مکتوب مسلمانان متقدم بر این باور است که فقیهان هیچ محدودیتی جهت دست یابی به شهادت قائل نیستند؛ و عملیات انتحاری امروزی نیز به استناد کتب معاصران، برگرفته از گذشته است. در این پژوهش با معرفی شهادت و خودکشی در اسلام و بررسی مستندات کلبرگ، عدم صحت اقوال کلبرگ اثبات می شود.