بازشناسی برداشت از آیه «ید الله فوق أیدیهم» با توجه به گفتمان های تاریخی و پیش فرض های مفسران (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
قرآن کلام و سخن بی نظیر خدا، به سبب محوریت در منظومه زندگی فرد مسلمان، همواره محل تأمل و فهم و تدبر بوده است. از زمان نزول اولین آیات، اندیشمندان اسلامی برای فهم و کاربست متن مقدس در عرصه های مختلف زندگی تلاش کرده اند. به سبب تفاوت و تعدد پیش زمینه ها، خروجی این فهم و برداشت به صورت تفسیر ذیل آیات مختلف بوده است. آیه دهم سوره فتح از جمله این موارد است که در طول تاریخ، حاملِ فهم های متعدد شده است. پژوهش حاضر با روش توصیفی - تحلیلی و سطح تحلیلِ محتوا به دنبال تبارشناسی تاریخی و گفتمانی آیه مذکور است و در نهایت، به ارائه دلالت آیه بدون پیش زمینه های کلامی متأثر از گفتمان های زمانه مفسران می پردازد. یافته های پژوهش حاکی از آن است که در قرن دوم، به سبب نزدیکی به قراین فهم و نبودن پیش زمینه های کلامی، مفسران در برداشت از متن دچار ابهام نشده اند. در قرن سوم، تستری با اندیشه های عرفانی دست به تأویل آیه زده است و از قرن چهارم نگاه کنایی به تعبیر «یدُ اللَّهِ فَوْقَ أَیدِیهِمْ » شروع شده و در قرون بعدی تقویت گردیده است. دلالت آیه با محوریت سیاق و متأثر از فرهنگ وحیانی در مقوله چگونگی رابطه خداوند و پیامبر(ص) در امر هدایت ترسیم می شود و در این گفتمان، تعبیر «ید» در معنای حقیقت و دست رسول(ص) معنا شده است و مفهوم بیعت با رسول الله(ص) به منزله بیعت با خداوند و نافی برداشت های ادبی و کلامی است.Recognition of Interpretation of the Verse “Yadullāhi Fawqa Aydīhim” in Light of Historical Discourses and the Assumptions of Authors of Commentaries of the Holy Book of Qurʾān (Mufassirūn)
The Qurʾān is the unique and unmatched word of God. Its central role in the life of a Muslim has always made it a focal point for contemplation, understanding, and reflection. Islamic thinkers have worked diligently to understand and apply this sacred text across various aspects of life since the revelation (Arabic: اَلْنُّزول, Romanized: al-Nuzūl) of its first verses. The outcome of this understanding and interpretation has manifested itself in the exegesis (tafsīr) of various verses due to the differences and multiplicity of backgrounds. Verse 10 of Sūrat al-Fatḥ (Arabic: سورهُ الْفَتْح) is one of these cases that has carried multiple understandings throughout history. This research, using a descriptive-analytical method and content analysis level, seeks to historically and discursively trace the mentioned verse and ultimately presents the implications of the verse, without the verbal backgrounds influenced by the discourses of the authors of tafsīrs (Arabic: مُفسّر; plural: Arabic: مفسّرون, romanized: mufassirūn)’ era. The findings of the research indicate that in the second century, due to the proximity to the contexts of understanding and the absence of verbal backgrounds, mufassirūn did not experience ambiguity in their interpretations of the text. In the third century, Sahl al-Tustarī (Arabic: سَهل الْتُّسْتَری) engaged in the mystical interpretation of the verse, and starting from the fourth century, an allegorical perspective on the expression “یَدُ اللَّهِ فَوْقَ أَیدِیهِمْ” (Yadullāh fawqa aydīhim, the Hand of Allāh is over their hands) began to take shape, which was further strengthened in subsequent centuries. The significance of the verse is depicted with a focus on its context and influenced by the Divine culture (revelational culture) regarding the nature of the relationship between God and the Prophet (ṣallā llāhu ʿalayhī wa-ʾālihī wa-sallama) in the matter of guidance. In this discourse, the interpretation of “ید” (Transliterate: Yad, meaning: hand) in its true meaning is established as the hand of the Messenger (ṣallā llāhu ʿalayhī wa-ʾālihī wa-sallama) carrying significance, and the concept of bayʿah (Arabic: بَیْعَه, “Pledge of allegiance”) to the Messenger of Allāh is seen as an allegiance to God Himself, negating literary and verbal interpretations.
تبلیغات
