اصل تقسیم خسارت بر اساس میزان تأثیر رفتار مرتکبان؛ مبانی، شرایط اعمال و قلمرو اصل در حقوق ایران (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
درصورتی که دو یا چند عامل با هم موجب زیان شوند، خسارت باید طبق قواعد حقوقی میان آنها تقسیم شود. مطابق یکی از این قواعد، هر عامل زیان به میزان تأثیر عمل خود مسئولیت دارد. در قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 از این قاعده تبعیت شده است. به علاوه، از برخی مقررات قانون یادشده می توان استنباط کرد که تقسیم خسارت بر اساس میزان تأثیر رفتارها، اصل و قاعده عمومی تقسیم مسئولیت مدنی در حقوق ایران است. به موجب ماده 526 قانون یادشده چنانچه تأثیر رفتار مرتکبان متفاوت باشد، هریک به میزان تأثیر رفتارشان مسئول هستند و بر این اساس، خسارت باید به طور متفاوت تقسیم شود. همچنین، مطابق ماده 527 قانون پیش گفته، درصورتی که میزان تأثیر رفتارها مساوی باشد، مسئولیت به طور مساوی تقسیم می شود. لازمه اجرای مقررات یادشده این است که دادرس درباره میزان تأثیر رفتار هر عامل، تحقیق کافی به عمل آورد . پس، اگر بدون تحقیق در این باره حکم به تساوی دهد، از احکام قانون تخلف کرده است. با وجود این، در فرضی که پس از تحقیقات لازم، اندازه سببیت هر عامل معلوم نشود، بر مبنای اصل عملی تساوی، مسئولیت همه عاملان مساوی است. اگرچه در اندیشه های حقوقی تقسیم خسارت بر اساس میزان تأثیر رفتارها دشوار و حتی ناممکن دانسته شده، اما رویه قضایی در اجرای قانون موفق بوده است. صدور رأی وحدت رویه شماره 799 هیئت عمومی دیوان عالی کشور مؤید این ادعاست. مطابق رأی یادشده در مورد تحصیل اموال به طریق نامشروع، هر کس به اندازه مالی که به ناروا تحصیل کرده، موجب ورود ضرر شده و به همان اندازه مسئول جبران است. همچنین، در مورد سایر انواع خسارت، میزان سببیت در ورود زیان با کمک نظر کارشناس قابل تعیین است.The Principle of Dividing Damages Based on the Impact of the Behavior of the Preptrators; Legal Basics, Conditions of Executive Rules and It’s Domain in Iranian Law
If two or more persons cause damage, the loss is divided between them according to legal rules. By one of these rules, each person is responsible for the extent of the effect of his action. This rule is followed in the Islamic Penal Code approved in 2013. In addition, by provisions of that law, it seems that the division of damages based on the degree of effect of acts is the principle of division of civil liability in Iranian law: according to Article 526, if the effect of the acts of the perpetrators is different, they are responsible for the effect of their acts and accordingly, damages should be apportioned differently. Also, according to Article 527 that law, if the effect of the behavior is equal, the responsibility is divided equally. It is necessary for the implementation of these provisions that the judge conducts sufficient research on the amount of each agent's behavior. So, if he decides without investigating, he has violated the law. Thus, if by the necessary research, the degree of causation of each agent is not known, based on the principle of equality, the responsibility of all agents is equal. Although these rules are considered doubtful in legal thought, the judicial procedure has been successful in enforcing the law. The unanimous decision No. 799 of the General Board of the Supreme Court confirms this claim. That decision refers to the partial distribution of financial losses based on the degree of causation of each agent. Thus, in the case of acquiring property through illegal ways, everyone has caused a loss equal to the money that was acquired illegally. Also, in the case of other types of damages, the extent of the impact of the behavior of each of the agents could be determined with evidentiary reasons such as expert opinion.
تبلیغات
