استحاله و تصریفات مهری در مثنوی مولوی در تطبیق با حرکت جوهری ملاصدرا (نمونه موردی حوضچه های ورودی بناهای تاریخی) (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
مقاله پیش رو، به بررسی یکی از بنیان های اعتقادی آیین مهر می پردازد که با نقش های میانجی گرانه و حفظ توازن گیتی به دست مهر ایزد مرتبط است. مهر ایزد داور و مراقب تنش های میان هرمزد و اهریمن است و نگاهبان موازنه قوا در میان تضادهای آفریننده گیتی است و می پندارد که تدویر و تدرج در نظام آفرینش با تبدیل های پی درپی با تصاریف جوهری سبب حرکت و جنبش و به سوی تکامل و در نهایت اتحاد با خالق می شود. این پنداره آیینی در متن و عناب بطن ابیات فلسفی مولوی بسیار مشهود است. مقاله حاضر در پی برشمردن چنین باورهای منعکس در مثنوی مولوی بوده است. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی همراه با مقایسه و تفسیر و ابزارهای پژوهش، فیش و یادداشت و کتابخانه ای بوده است. باتوجه به موقعیت جغرافیایی خاستگاهی آیین مهر در شرق فلات ایران، و سکونت مولوی در بلخ و پس از آن در قونیه که از مراکز مهم گسترش باورهای مهر آیینی بوده است؛ اشتراک دیدگاه مثنوی با بنیان های میترایی و مهری، به ویژه در موضوع تدویر کیهانی، در راستای اهداف پژوهش؛ از متن مثنوی استخراج شد.اهداف پژوهش:دست یابی به اشتراک باورهای مرتبط با تدویر، تصریف های جوهری و استحاله های عناصر در مثنوی و آیین مهر.بررسی آیین مهری و حرکت جوهری ملاصدرا در ایجاد حوضچه های ورودی بناهای تاریخی.سؤالات پژوهش:باورهای مشترک مثنوی و آیین مهر در باب تدویر و تصریف های جوهری کدام بوده است؟آیین مهری و حرکت جوهری ملاصدرا با ایجاد حوضچه های ورودی بناهای تاریخی چه نقشی دارد؟Mehri Transformation and Transformation in Mawlawi Mathnawi in adapting to Mulla Sadra's motion (case example of entrance ponds of historical buildings)
تبلیغات
